Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги алишер навоий номидаги

4.1. ГИГРОФИТЛАР. Намликка тўла тўйинган ва сернам муҳитда 
яшайдиган ўсимликлар гигрофитлар гуруҳига киритилади. Одатда бундай 
муҳит дарёлар,кўллар,ботқоқликлар,сернам ўрмонлар ва соя жойларда мавжуд 
бўлади. Бу гуруҳга кирувчи ўсимликларга : қамиш, шоли, лух, қиёқ, ингичка 
баргли папоротниклар ваа бошқаларни кўрсатиш мумкин. Бу экологик гуруҳ 
ўсимликлари ҳам ортиқча намлик шароитига мослашиш белгилари билан 
характерланади. Бу ўсимликлар тўла сув билан таъминлаган шароитда 
яшаганликлари туфайли уларнинг танасида транспирация жараёнига қаршилик 
қилувчи белгилар жуда кам ёки бўлмайди. Ҳужайра эпидермиси жуда юпқа ва 
юпқа кутикула қавати бўлади. Оғизчалари баргнинг устига жойлашган ва 
кўпроқ муддатда очиқ бўлади. Ҳужайрааро бўшлиқларнинг йирик бўлиши, сув 
буғлатувчи сатҳнинг кенг бўлишини таъминлайди. Транспирация жадаллининг 
юқори бўлиши, танадаги эритмалар ҳаракатини тезлаштиради. Уларда махсус 
гидратодларнинг бўлиши, ортиқча сувнинг суюқ томчилар ҳолида танадан 

---

113 
чиқиб туришини таъминлайди. Бу ўсимликлар тупроқ ва ҳаво қурғоқчилиги 
таъсирига чидамсиз бўлади 
55- расм. Сув ўсимлиги ( урут ) поясининг кўндаланг кесими 
4.2. МЕЗОФИТЛАР. Бу гуруҳга кирувчи ўсимликлар, ўртача намлик 
билан таъминланган шароитда яшовчи ўсимликлар бўлиб, уларга кўпчилик 
маданий ва айрим ёввойи ҳолда ўсувчи ўсимликлар киради. Маданий турларга 
ғўза, маккажўхори ,буғдой, арпа, сўли, қовун, тарвуз, бодринг,помидор ва 
бошқалар кираса, ёввойи ҳолда ўсувчиларга марваридгул, себарга, буғдойиқ ва 
бошқа кўпчилик ўтчил ўсимликлар киради. 
Мезофитларнинг илдиз тизими яхши ривожланган,барглари йирик ер 
усти қисми ҳам яхши ривожланган.Барглари устунсимон ва булутсимон 
мезофилга ажралган. Оғизчалари одатда баргнинг пастки эпидермисида 
жойлашган. Транспирация жараёнида, сув сарфи асосан оғизчалар орқали 
бошқарилади. Ҳужайра ширасининг осмотик босими 10-25 атм. атрофида 
бўлади.