Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги алишер навоий номидаги тошкент давлат ўзбек

Пахтаарна канали ж/х, Думанқалъа канали ж/х (Элликқалъа т.) ва 
бошқалар. Ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий ўзгаришлар натижасида колхоз ва 
совхозлар тугатилиб, уларнинг ўрнига жамоа хўжаликлари ташкил этилган. 
Ушбу жамоа хўжаликлари мамлакатимизнинг бошқа жамоа хўжаликларидан 
фарқланадиган хусусияти бу - уларнинг ҳудудларида экин майдонлари билан 
бирга аҳоли пунктларининг мавжудлигидир. Ушбу аҳоли пунктлари юқорида 
эслатилган жамоа хўжаликлари номлари билан айтилади. Демак, бу ерда бир 
ном икки топообъект учун ном бўла олган. Масалан, Ўйқалъа ОФК овули 
жамоа хўжалиги жамоа хўжалиги ва аҳоли пунктига ном бўлган. 
8.Гидронимлар (сув объектлари номи) инсон ҳаётида қадим 
замонлардан буён катта ижтимоий аҳамиятга эга бўлганлиги сабабли кўплаб 
аҳоли пунктлари сув манбаларининг номи билан аталади: Боғёп 
(Элликқалъа т. Навоий ОФКдаги овул), Қиличбой арна (Амударё т. арна ва 

---

45 
аҳоли пункти номи), Пахтаарна (Элликқалъа ва Тўрткул туманларида арна 
ва аҳоли пункти номи) ва бошқалар.
9. Қўрғон номлари: Чилпиқ қўрғон (Амударё т. ҳам аҳоли пункти, 
ҳам олдинги қабристон ), Қирққизобод қўрғони (Элликқалъа т.).
10. Қишлоқ ва овул номлари ҳам ўрганилаётган ҳудуд топонимиясида 
қуйидагича ҳолатдадир: а) овул ва қишлоқ номлари тарихий-этимологик 
жиҳатдан ва пайдо бўлиш даврига нисбатан топойконимлар ичида анча 
қадимийдир: Қипчоқ қишлоғи (Амударё т.), А.Дурдиев қишлоғи (Тўрткул 
т.), Маҳтумқули қишлоғи (Беруний т.), Олғабос қишлоқ  (Элликқалъа т.) .
Қадимий халқлар тилларига оид бўлган номлар ороним ва 
гидронимларга нисбатан комонимларда, яъни ойконимларда кўпроқ 
даражада сақланиб қолган. Славян топонимиясида гидронимлар энг азалий 
атамалар саналади, ҳатто қадимий шаҳарлар номи ҳам гидронимик номлар 
билан юритилади
1
. Бир қатор қишлоқ, овул, посёлка, маҳалла, кўчалар яқин 
ҳудуддаги ороним ва гидротопонимлар билан аталган. Бундай ҳолатда бир 
типдаги атоқли отлар иккинчи типдаги объектларга ном бўлиб ўтади, яъни 
“Ономастика”, “Ўзбек ономастикаси” соҳаларида эслатиладиган ном кўчиш 
ҳодисаси рўй берган. Бу ҳодиса ЖҚ ойконимияси учунгина эмас, балки 
Ўзбекистон топонимияси учун ҳам илмий назарий ва ҳам илмий-амалий 
жиҳатлардан аҳамиятли. Мисоллар: Уйшун овули (Амударё т. ҳам овул, 
ҳам қишлоқ номи), Куртук (Амударё т. ҳам овул, ҳам қишлоқ номи),