Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги алишер навоий номидаги тошкент давлат ўзбек

Туямўйин (Тўрткўл т. Отауба ОФКдаги о. ва дарё), Араб овули 
(Элликқалъа т. Қилчиноқ ОФКдаги о. ва ариқ ), Бийбозор (Беруний т. о. ва 
бозор), Амиробод қишлоғи, Тоза Амиробод овул (Элликқалъа т. ҳам овул, 
ҳам қишлоқ) ва бошқалар. 
11. 
Овул сингари аҳоли пунктларининг номлари, аниқроғи, 
ойконимларнинг номланиши жамиятнинг ижтимоий-сиёсий, иқтисодий ва 
маданий ҳаёти, турмуш даражаси, хўжалик фаолияти билан чамбарчас 
боғлиқ
2
. Маҳаллий кишилар жамоаси турмушидаги социал ўзгаришлар 
ойконимларда кўпроқ акс этиб туради. Шу туфайли ҳам аҳоли 
пунктларининг номи маълум бир тарихий даврда тез алмашиниб, янгиланиб, 
ўзгариб туради. Буни асослаш учун бир асрдан сал каттароқ даврга эътибор 
қаратсак, ойконимлар тизимида ҳам тарихий-социал ўзгаришлар туфайли 
қуйидаги ўзгаришлар рўй берган: 1) рус босқинигача бўлган тарихий даврда 
1
Никонов В. Введение в топонимику. -Москва, Наука, 1965. 43-46-б. Суперанская А. Типы и 
структура географических названий // сб. Лингвистическая терминология и пракладная 
топомастике. -Москва, Наука, 1966. 63-64-б.
2
Никонов В. Введение в топонимику. -Москва, Наука, 1965. -с.43.

---

46 
ойконимларнинг номланиши ва қайта номланиши; 2) рус босқини бўлган 
тарихий даврда ойконимларнинг номланиши ва қайта номланиши; 3) шўро 
даври деб номланган тарихий даврда ойконимларнинг номланиши ва қайта 
номланиши; 4) шахсга сиғиниш номли тарихий даврда ойконимларнинг 
номланиши ва қайта номланиши; 5) ХХ асрнинг 60-80-йилларидаги тарихий 
даврда ойконимларнинг номланиши ва қайта номланиши; 6) ХХ асрнинг 80-
йилларида қайта қуриш номли тарихий даврда ойконимларнинг номланиши 
ва қайта номланиши; 7) мамлакатимиз мустақиллигининг бошланиши ва 
давоми деб аталган тарихий даврда ойконимларнинг номланиши ва қайта 
номланиши. Агар топонимларга, хусусан, ойконимларга юқорида 
кўрсатилган тарихий даврлар нуқтаи назаридан эътибор қилсак, кўрсатиб 
ўтилган ҳар бир даврнинг ўзига хос хусусиятлари ўз ифодасини 
топганлигини кузатамиз. Фикримизга асос сифатида Э.Бегматовнинг 
мустақиллик давридаги топонимик сиёсат ҳамда жой номлари маънавият 
кўзгуси ҳақидаги бир неча мақола ва китобларини кўрсатиш мумкин
1
. 
Мисол: Махсим овули (Амударё т. Қипчоқ ОФК о.), Пахтачи 
(Элликқалъа т. Қилчиноқ ОФКдаги о.), Қанжиғали овули (Амударё т. 
Қипчоқ ОФК о.), Пахтаарна (Тўрткўл т. Оққамиш ОФКдаги о.), Қармиш