Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги алишер навоий номидаги

Мавзуни мустаҳкамлаш учун саволлар:
1. Алишер Навоийнинг ижтимоий-психологик қарашлари унинг қайси асарларида акс этган?
2. Алишер Навоий ижодида рамзий маънолар қандай тушунилади?
3. Алишер Навоий инсон ҳаётини қандай ёш даврларига ажратади?
Топшириқлар:
1. Адабиётлар билан ишлаб Алишер Навоийнинг ижтимоий-психологик қарашлари акс этган асарларини тўпланг.
2. «Алишер Навоий асарларининг изоҳли луғати» (Қ. Муҳиддинов таҳрири остида, Т., 1984 й.) 4 томли асарлар тўплами билан танишинг.
3. Алишер Навойининг ёш даврлари ҳақидаги қарашларини бошқа муаллифлар қарашлари билан қиёслаб таҳлил қилинг.
Фойдаланилган адабиётлар:

1. 
   Алишер Навоий. МАТ. ХХ томлик. – Тошкент: Фан. 1990.
   
2. 
   Абдураҳмонов Ф. Қадимги Шарқ мамлакатларида психологик фикрлар тараққиёти. - Тошкент: Ўқитувчи. 1995.
   
3. 
   Абдураҳмонова М. Руҳий дунё тасвири. Тошкент. Ўзбекистон. 1977.
   

4. Салоҳий Д. Навоийнинг ижтимоий-фалсафий қарашлари. Халқаро Симпозиум. – Туркия: Истанбул, Фотеҳ университети, 2012, 22-26-феврал. 3 бет.


2-МАВЗУ. АЛИШЕР НАВОИЙ КОМИЛ ИНСОН ХУСУСИЯТЛАРИ ТЎҒРИСИДА


Режа:

1. 
   Шарқ мутафаккирларининг Комил инсон тўғрисидаги қарашлари ва уларнинг ижодий фаолиятда акс этганлиги.
   
2. 
   Алишер Навоийнинг комил инсон ғояси.
   

Таянч иборалар: ижод, шеърият, маънавият, маърифат, руҳий таъсир, ёшлик, етуклик, психологик талқин, таҳлил.
Дарс ўтиш воситалари: ўқитишнинг анъанавий шакллари (дарслик, маъруза матни) билан бир қаторда компьютер ва ахборот технологиялари.
Дарс ўтиш усуллари: Маъруза (кириш, мавзуга оид, визуаллаш), муаммоли таълим, кейс-стади, парадокс ва лойиҳалаш усуллари ва амалий ишлар.

1. 
   Шарқ мутафаккирларининг Комил инсон тўғрисидаги қарашлари ва уларнинг ижодий фаолиятда акс этганлиги. Шарқнинг улуғ шоирлари инсон камолоти тўғрисида асрлар давомида ўз қарашларини билдириб келганлар. Ал-Бухтурий, Абу Аъло ал-Мааррий, Абу Нувос, Рўдакий, Фирдавсий, Мутаннобий, Умар Хайём, Низомий, Саъдий, Румий, Амир Хусрав, Ҳофиз, Камол Хўжандий, Жомий, Навоий, Машраб, Бедил ва бошқа шоирлар инсон улуғворлигини, нуқсонлари, руҳияти, дарди ва кечинмалари ҳақида такрорланмас асарлар яратганлар. Уларда инсон турли нуқтаи назарлардан тасвирланган. Аммо, тасаввуф таълимотининг шаклланиши билан инсонга бўлган қарашларда янги давр бошланди. Илгариги умумбашарий ғоялар янги мазмун касб этди. Айниқса, тасаввуфнинг комил инсон ҳақидаги қарашлари шоирлар қалбидан чуқур жой олиб, инсонни англаш ва тараққий эттириш йўллари, инсон ахлоқини поклаш масаласи тасвир мавзуи бўлиб қолди. Ушбу бўлимда комил инсон тушунчаси тадқиқ этилиб, унинг Алишер Навоий ижодидаги талқинини ёритиш мақсад қилинди.
   
2.