Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги абу райхон беруний номидаги

3.15-жадвал
Дизель ёқилғилари учун меъёрланган асосий сифат кўрсаткичлари

Кўрсаткич	Тезюрар ички ёниш двигателлари (ИЁД) учун				Секин юрар ИЁД учун
	Л	З	А	РФС	ДТ	ДМ
Цетан сони, кам эмас	45	45	45	45	-	-
Зичлик , кўп эмас	0,860	0,840	0,830	-	0,930	0,970
Фракцион таркиб: 50% (ҳажм.) қайнаб чиқади, ^0С, кам эмас 96% (ҳажм.) қайнаб чиқади, ^0С, кам эмас	280 360	280 340	255 330	290 360*	- -	- -
Ҳарорат, ^0С: хираланиш, юқори эмас қотиш, юқори эмас чақнаш, кам эмас	-5 -10 40	-25 -35 35	- -55 30	+5 0 40	- -5 65	- +10 85
Қовушқоқлик, 20^0С да (ДТ, ДМ учун 50^0С да)	3-6	1,8-5	1,5-4	3-6,5	36	150
Смолалар миқдори, мг/100 мл, кўп эмас	40	30	30	-	-	-
Коксланувчанлик, %, кўп эмас	-	-	-	-	3	10
Фильтрланувчанлик коэффициенти, кўп эмас	3	3	3	3	-	-

• 
  – 90% (ҳажм.) қайнаб чиқади.
  

Дизель ёқилғиларини З ва А маркаларини олиш замонавий технологиясида н-алканлар С₁₂–С₂₀ (потенциалга нисбатан 95% гача) ёқилғининг қотиш ҳароратини пасайтириш ва шу билан бирга нефткимё учун қимматли хом ашё суюқ парафин олиш мақсадида ажратиб олинади. Бу ёқилғининг цетан сонини пасайишига (35-38 гача) олиб келади. Уни меъёрга етказиш учун дизель ёқилғисига 0,5-2,0% миқдорда алангала нувчанликни ошириш (яъни цетан сонини) учун присадка– изопропилнитрат, этилнитрат ёки тетралин пероксиди киритилади.
Енгил ёқилғиларга (Л, З ва А) ушбу присадкалардан ташқари антиоксидловчи ва ейилишга қарши присадкалар ҳам қўшилади. Сўнгги ёқилғини мойлаш хусусиятини яхшилайди ва бунинг оқибатида ёқилғи дозатори бўлмиш плунжерли насоснинг ейилишини камайтиради. Хорижда айрим фирмалар дизель ёқилғисига тутунга қарши, қурумга қарши ва биоцид (ёқилғи– иссиқ, нам иқлимли мамлакатларга етказиб берилганда) присадкалар киритадилар.
Оғир дизель ёқилғиларига бирмунча бошқа присадкалар тўплами киритилади. Булар– металларнинг деактиваторлари, ейилишга қарши, қурумга қарши ва депрессор присадкалардир.
Сўнгги вақтда дизель ёқилғисига бўлган эҳтиёж кескин ортаяпти. Уларни ишлаб чиқариш нефтни қазиб олишни барқарорлашуви ва амалдаги сифат меъёрлари билан чегараланиб турибди. Бу эса тезюрар дизель двигателларида кенгроқ фракцион таркибли ёқилғиларнинг (масалан, 100÷450⁰С интервалда қайновчи ёқилғи) қўлланилиш имкониятларини ўрганиб чиқишга мажбур этди. Ушбу йўналишда биринчи қадамлар 1988 йилда қўйилиб, кенгайтирилган фракцион таркибли ёқилғи (РСФ) ишлаб чиқариш йўлга қўйилди (2.9-жадвалга қаранг). Ушбу ёқилғи асосан қайнашининг охири бўйича оғирлаштирилган. Дизель двигателларининг мос равишда конструкцияларини ўзгартириш оқибатида ушбу тенденция, кўринишдан, келажакда ҳам сақланиб қолади.