Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги абу райҳон беруний номидаги тошкент давлат

РАДИОСТАНЦИЯ (радио... ва станция) — ахборотларни радиотўлқинлар 
ѐрдамида узатиш ѐки қабул қилиш учун мўлжалланган техник қурилмалар ва 
аппаратлар мажмуи. Радиостанцияда радиоузаткич, радиоприѐмник, 
антенналар, ток манбаи ва совитиш қурилмалари, кабель ѐки ҳаво линиялари, 
бошқариш пунктлари ва бошқалар бўлади. Узатувчи, қабул қилувчи ва қабул 
қилувчи 
узатувчи 
Радиостанциялар 
бор. 
Узатувчи 
Радиостанция 
радиоэшиттириш (концертлар, спектакллар ва бошқаларни бир томонлама 
узатиш учун), телевизион (телевидение дастурларини узатиш учун), 
магистрал радиоалока (телеграф ва телефон аппаратлари ѐрдамида 
радиоалока ўрнатиш учун) ҳамда махсус (радионавигация, радиоастрономия 
ва бошқалар учун) хиллари бор. Ультрақисқа, қисқа, ўрта ва узун 
тўлқинларда ишлайди. Унда фақат радиоузаткич бўлади (радиоприѐмник 
бўлмайди). Узатувчи телевизион Радиостанцияда иккита радиоузаткич бор: 
бири тасвирни, иккинчиси товушни узатади. Қабул қилувчи Радиостанция 
узатувчи Радиостанция сигналларини қабул қилади. Асосий қисмлари: 

---

78 
антенна ва радиоприѐмник. Муқим (стационар) ва Кучма хиллари бор. 
Одатда, кўчма Радиостанция радиоузаткич билан бирга ишлатилади. Қабул 
қилувчиузатувчи Радиостанция икки томонлама алоқа қилишга имкон 
беради. Асосий қисмлари: антенна, радиоузаткич, радиоприѐмник, ток 
манбаи ва қўшимча қурилмалар. Сигналларни галмагал узатадиган ва қабул 
қиладиган (симплекс) ҳамда бир вақтда узатибқабул қиладиган (дуплекс) 
муқим ва кўчма хиллари бор. Кўчма Радиостанция автомобиль, самолѐт, кема 
ва бошқаларга ўрнатилади. Муқим Радиостанция махсус бинога 
жойлаштирилади. 

---

79 
Радиолокациянинг асосий тушунчалари 
Радиолокацион 
жиҳозлар 
радиотўлқинларнинг 
хоссаларидан 
фойдаланишга асосланиб қурилади. Бундай хоссалар радиотўлқинларнинг 
жисм юзасидан қайтиш эффекти, нурланиш ва қайта нурланиш 
ҳодисаларидир. 
Радиолокацион жиҳозлар ѐрдамида ҳаракатдаги турли нишонларни 
аниқлаш, улар ҳаракати параметрларини ўлчаш вазифалари бажарилади. 
Нишонни аниқлаш, унинг координаталари ва ҳаракат параметрларини 
ўлчаш жараѐни радиолокацион кузатув деб аталади. Бундай жараѐнни 
бажарадиган тизим ва қурилмалар радиолокацион станция ѐки радиолокатор 
деб аталади. 
Радиолокацион нишонни аниқлаш услубига қараб радиолокация жараѐни 
актив радиолокация, пассив радиолокация ва актив жавобли актив 
радиолокация турларига бўлинади.