Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги абу райхон беруний номли тошкент

5.1.4. Ўлчов асбоблари:
* XMM1 – чиқиш ўзгармас кучланишини ўлчайдиган вольтметр;
* XSC1 – кириш, чиқиш сигналлари шаклларини кўриш ҳамда 5.3- расмдаги чиқиш сигнали пульсацияларини ўлчаш учун бўладиган керак бўладиган икки нурли осциллограф.
5.2. Экспериментал изланишлар
5.2.1. Кучайтиргич-чеклагич.



5.1- расм. Кучайтиргич-чеклагични ўрганадиган схема .
Ўзгармас токда текширув ўтказиш узатиш характеристикасини олишда қўлланилади.
. Текширув тартиби қуйидагича : Кириш In дан XFG1 ўзгарувчан кучланиш манбаини узиб, шу кириш In га V2 ёрдамчи ўзгармас кучланишли истеъмол манбаини улаш керак. (Simulate/Analyses/) DC Sweep режимини ёқиш керак ва қуйидаги анализ параметрлари (Analysis Parameters)ни ўрнатиш керак:
Source 1
Source VV2
Start value -0.2 V
Stop value 0.2 V
Increment 0.001 V
(чиқиш тугуни – 1). Сичқонча Simulate тугмасини босиб анализ процессини бошлаш керак. Узатиш характеристикаси графиги майдонида (View/ Show/Hide Grid) координата тўри ва (View/Show/Hide Cursors) курсорларини киргизиш керак. Курсорларнинг бирини суриб, DC transfer characteristic жадвалидан график координаталарини, икки синиш нуқталарини ҳам назарда тутган ҳолда, ҳисоблаш керак (берилган нуқталарда) - , и , , бу ерда , ( бу маълумотларни 5.1- жадвалга киргизиш керак).
5.1- жадвал.

Параметрлар	, В	, мВ	, В	, мВ
тажриба
ҳисоблаш
Хатолик, %

Ўзгарувчан токда текшириш чизиқли ва ночизиқ режимларда ишлаётган кучайтиргич-чеклагич кириш ва чиқиш сигналларининг шаклларини кўришни ўз ичига олади. Текшириш тартиби қуйидагича.
Схемани V2 ўзгармас кучланиш манбаидан узиб, кучайтиргичнинг In киришига XFG1 гармоник сигнал манбаини улаш керак. XFG1 тасвир ойнасида Гц частота ва амплитуда ўрнатиш керак. Схема таъминотини ёқиб, чизиқли режимда ишлаётган кучайтиргич кириш ва чиқиш сигналлари осциллограммаларини кўриб чиқиш керак. Кучайтиргич-чеклагични ночизиқ режимга ўтказиш учун кириш сигнали амплитудасини чегаралаш даражаси (пороги)дан катта қийматга ўтказиш керак, масалан .
5.2.2. Кесма-чизиқли ўзгартиргич.

5.2- расм. Кесма-чизиқли ўзгартиргич.
Қурилманинг (Simulate/Analyses/) DC Sweep режимидаги узатиш характеристикаси ўрганилади. Анализ параметрлари (Analysis Parameters) қуйидагича бўлади:
Source 1
Source VV1
Start value 0 V
Stop value 10 V
Increment 0.01 V
(чиқиш тугуни– 1). Узатиш характеристикаси графиги майдонида (View/ Show/Hide Grid) координата тўри ва (View/Show/Hide Cursors) курсорларини киргизиш керак. Курсорларнинг бирини чапдан ўнгга суриб, DC transfer characteristic жадвалидан тугунли нуқталар ( ; ; ) координаталари ва ( ) ишчи диапазон ўнг чегарасини ҳисоблаш керак. Бу маълумотлар асосида синиқ чизиқ чизиқли кесмалари нишаби (крутизна) ҳисобланади:
; ; .
қийматларини, ҳамда синиш нуқталари координаталарини 5.2- жадвалга киритинг.