ЎЗбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги абу райхон беруний номидаги

12.2. Эпоксидли лок – буёқ ва ПЭ чангидан ҳосил қилинган изоляция қопламалари

Металларнинг коррозиядан ҳимоя қилиш йўналишлардан бири – турли полимерлар асосидаги лок – буёқларнинг изоляция қопламасидан фойдаланиш. Бундай қопламаларга фуронли, полиэфирли, эпоксид смолали полимер қопламалари киради.

Қуйида айрим полимер ленталарини оссалари келтирилган.
9– Жадвал
Полимер ленталарини физик – механик ҳоссалари

Т/H	Кўрсаткич	ПИЛ	ПВК – БК	Мил ПВХ - СП	ПЭЛ	ПТСМ
1	2	3	4	5	6	7
1.	Қалинлиги, мм	0,3	0,4	0,3	0,30,4	1,0
2.	Кенглиги, мм	410,500	450,500	450,500	500	500
3.	Совуққа чидамлилиги ^0С, кам эмас	-30	-50	-50	-60	-60
1	2	3	4	5	6	7
4.	Солиштирма ҳажм ўтказиш қаршилиги, 20 ^0С да, Ом м, кам эмас	10^9	10^9	10^9	10^14	58*10^11
5.	Адгезия,н/см	-	1,5	1,5	1,0	50
6.	Ишлатиш ҳарорати, ^0С	-30..+30	-50..+60	-0..+50	-30..+60	-60..+60

а) Эпоксид смоласини ишлатилиши

Эпоксидли лок–бўёқ материаллари, бошқа изоляция қилувчи материалларга нисбатан қувур юзасига суркаш технологияси осон ва қимматбаҳо ҳоссага эга. Шунга кўра, у коррозиядан ҳимоя қилишда қоплама сифатида кўп ишлатилади. Унинг ҳимоя қилиш кўрсаткичи таркибига қўшиладиган қотирувчи моддаларнинг турига ва қуритиш ҳароратига боғлиқ. Қотирувчи моддалар сифатида алифатик аминлар (полиэтилен полиамин ва гексаметилен - диамин) ишлатилади. Булардан ташқари лок – буёқ материалларининг õоссалари қўшиладиган пигментлар, тўлдирувчилар, пластификаторлар ва модификаторларга ҳам боғлиқ бўлади.

Эпоксид смолаларининг эритувчиси сифатида: эритувчи, инерт компоненти ва ароматик эритувчидан ташкил топган аралашма ишлатилади. Масалан, ацетон (3-қисм), ксилол (4-қисм) ва этилцеллозолва (3 – қисм).
Суркалган эпоксидли лок–буёқ қопламасини қуритиш, 18 – 22 ⁰С да 24 соат давомида амалга оширилади. Суркалган эпоксид смола қопламасининг юқори ҳароратда қуриши, унинг ёпишқоқлигини содир этади. Бундай қопламага эга бўлган қувурларни ҳарорати +60 ⁰С гача бўлган ва намлиги юқори бўлмаган (қуруқ) тупроқ шароитида ишлатиш мумкин. Масалан, ПЭП – 534 маркали эпоксид қопламасини нам ер шароитидаги ишлаш муддати 10 – 15 йилни ташкил қилса, қуруқ тупроқ шароитида эса, унинг ишлаш муддати, ўртача 30 йилни ташкил қилади.