Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта Махсус Таълим Вазириги

МАВЗУ № 11: БИЗНЕС ИНФРАСТРУКТУРАСИ
РЕЖА:

1. 
   Инфраструктура тушунчаси.
   
2. 
   Бизнес иифраструктуранинг асосий элементлари ва функциялари.
   
3. 
   Ўзбекистонда божхона тизими.
   
4. 
   Ўзбекистонда суғурта тизими.
   

1. Инфраструктура тушунчаси.
Мустақил Ўзбекистон Республикасини иқтисодий жихатдан ривожлантириш амалга оширилаётган хозирги шароитда содир бўлаётган туб иқтисодий ислоҳотларни, бозор иқтисодиётига ўтиш қонуниятларини билишни тақозо этади. Иқтисодий қонунларнинг талаблари ва амал қилиш хусусиятлари билан хисоблашмай туриб, мувафаккиятга эришиб булмайди. Иқтисодий жараёнлар ва ходисаларни билишда, фанлар, энг аввало бозор иқтисодиёти асослари ва ишлаб чиқаришни ташкил этиш жараёни ўсиб боради. Чунки у жамиятнинг базасини, ишлаб чиқаришни замонавий ташкил қилиш сир-асрорларини, иқтисодий қонуниятлар ва категорияларнинг туб мохиятларини очиб беради. Халқ фаровонлигига қаратилган ислоҳотларнинг ташаббускори ва ташкилотчиси бўлмиш давлат хусусий юксалтиришга мулкчиликка хуқуқ бериб, уни химоя остига олди, тадбиркорликни ривожлантиришга йўл очиб берди. Шуниси қувонарлики, кўбгина ишлаб чиқарувчилар ўзларининг хўжалик фаолиятларида иқтисодий эркинлик тажрибасини ошириш билан бирга бозор муносабатлари шароитларида тадбиркор киши ёки бизнесмен зиммасига тушадиган масъулият хиссини хам сезадиган бўлишди. Инсон бизнес билан шуғулланган тақдирдагина бизнесни жойига қўйишни ўрганиб олиши мумкин. Лекин бозор шароитларида тўғри йўл топа билишни хозир хамма ўрганиши керак. Бозорнинг қандай тузилганини ва унинг анча мураккаб механизмлари қай тариқа ишлашини тушунмоқ лозим.
Инфраструктура - лотинча сўз бўлиб, у infra - куйи, structura - тизим, - жойлашув маъносини билдиради. Халқ хўжалиги фаолиятини таьминлаш учун турли - туман хизмат кўрсатувчи тармоқлар комплекси: транспорт, алоқа, савдо, моддий-техника таьминоти, фан, маъориф, соғлиқни сақлаш, атроф - муҳитни мухофаза қилиш ва бошқаларни ўз ичига олади. Асосий ишлаб чиқариш ипфраструктураси - элекгр таьминоти, транспорт, йўл, омброр хўжалиги, алоқа тармоқларидир. Такрор ишлаб чиқариш шартларини таьминловчи ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш тармоқлари комплекси кабилар хам киради.