Ўзбекистон республикаси олий ва махсус таълим вазирлиги

Суюқ фазали бириктиришнинг
қуйидаги турлари 
мавжуд: 
1)
пайдо бўлган ва шу захоти қаттиқ фазада эриб кетиши (қиздириш 
давом эта верса ҳам) ѐки узидан устунроқ фазани ҳосил қилиши туфайли 
суюқ фаза билан бирикиши;
2)
қиздириб тутиб туриш пайтида ҳам йўқолмайдиган суюқ фаза билан 
бирикиши; 
3)
қиздириш пайтида суюқ фазани ҳажми 3,0...50% оралиқда бўлиши 
керак, бунда оптимал оралиқ 25...35% ни ташкил қилади. Суюқ фазанинг 
ҳажми 50% дан ошиб кетса кукунли хомакини шакли ўзгариши мумкин.
Суюқ фазали бириктиришнинг учта асосий учта босқичи ажратилади
(5.6 расм)
1)
капилляр кучлари таъсирида заррачаларни ўзаро тартибга олиб 
келадиган харакатидан иборат бўлган 
қайта гуруҳланиш босқичи. 
Кукун 
заррачаларини қайта гуруҳланиш ва жойлашиш жараѐни суюқ фаза ҳамма 
ковакчаларни тўлдириш билан кечади;
1 
2 
3 
Б и р и к т и р и ш н и н г д а в о м и й л и г и
Ко
ва
кли
ги
ни
ў
згариш
и
5.6 расм. 
Суюқ фазали бириктиришни босқичлари
 

---

90 
2)
юқори температурада эрийдиган моддани кичик заррачалар 
сиртидан каттароқ заррачалар сиртига олиб ўтиш билан боғлиқ бўлган 
эриш-
ўрнашиш босқичи.
Эриш-ўрнашиш босқичи майда заррачаларни суюқ 
фазада эриш, эриган атомларни суюқликга диффузияланиши ва эриган 
моддани йирикроқ заррачалар сиртига ўрнашиш билан кечади. Заррачалар 
шакли думалорқлашади ва сирт энергияси камаяди; 
3)
юқори температурада эрийдиган фаза заррачаларини бирикиб яхлит 
тузилма ҳосил қилиб бирикиши била боғлиқ 
қаттиқ фазали бирикиш 
босқичи. 
Бу босқич охирги бўлиб, суюқ фазани йўқолиши уни қаттиқ фазада 
эриши ва юқори температурада эрийдиган компонентларига тўйиниши билан 
боғлиқ.
Суюқ фазада бириктиришда хомакини кичрайиши қуйидагича 
ифодаланади: 
3
/
1
C
V
V



, (5.7) 
бу ерда 

– бириктириш жараѐнининг давомийлиги. 
Қиздириб бириктирилган хомакиларнинг физик-кимѐвий хоссаларни 
яхшилаш учун