Ўзбекистон республикаси олий ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат шарқшунослик институти шарқ филология ва фалсафа факултети

1. Миллий колорит ва унинг хусусияти 
Бизнинг 
мамлакатимизда 
таржима 
таҳлилига 
бағишланган 
тадқиқотларнинг 
кўпчилиги 
дастлаб 
адабий-тарихий, 
айримлари 
лингвистик йўналишларда олиб борилди. Биринчи йўналиш тарафдорлари 
асосий эътиборни ўгирилаётган асарнинг бадиий-эстетик қийматигагина 
қаратиб, бадиий ёдгорликнинг бирламчи асоси бўлмиш лисоний жиҳатини 
назардан соқит қилган бўлсалар, иккинчи йўналиш тарафдорлари 
қиёсланаётган 
икки 
тил 
воситаларининг 
кўпроқ 
луғавий 
мувофиқликларидан келиб чикиб, асарнинг бадиий-эстетик жиҳатига кам 
эътибор бердилар. Мазкур йўналишларни хамда аслият мансуб бўлган халқ 
моддий, маънавий, сиёсий ва иқтисодий ҳаёти билан боғлиқ ранго-ранг 
ғайрилисоний омилларни ўзида акс эттирадиган лисоний-услубий 
воситалар вазифаларининг таржимада қайта ижодий яратилиши масаласи 
эса таржимашуносликнинг махсус тадқиқот мавзуи сифатида мамлакатимиз 
илмий-адабий жамоатчилиги эътиборини кейинги йиллардагина ўзига 
торта бошлади.
“Бадиий асарнинг миллий шаклини кайта тиклаш бадиий 
таржиманинг муҳим муаммоларидан бири ҳисобланади. Миллий ўзига 
хосликни бошка тил воситалари билан бериш соҳасида катта тажрибалар 
тўпланган. Бироқ, бу соҳанинг принсип ва мезонлари ишлаб чиқилгани 
йуқ. Адабиётнинг миллий характерга эгалиги ҳаракатдаги образларнинг 
характерида, жумладан, қилиқлари юмор хусусиятларида фикрлаш ва 
интилиш тарзида намоён булади.
Ҳар қандай киши бирор бир миллат 
вакили сифатида маълум ҳарактерга ва ўзига хос психологик билимларга 
эга. Бадиий образнинг миллий ҳарактери, унинг нутқи, муҳитга 
муносабати, сурати, сийрати, ҳис туйғулари ва бошкаларда кўринади. 
Миллий ҳарактер маълум миллий асосда яратилиб муайян ҳаёт 

---

7 
шароитининг инъикоси ҳисобланади
1
. Шунинг учун ҳам образнинг миллий 
ҳарактерини ўша миллатнинг ҳаётини миллий тарихини ўзига хослигини 
миллий маданий ва адабий анъаналарини ўрганиш оркали туғри тушуниш 
мумкин.
Маълумки, тарихан ташкил топган маданияти, тили, ҳудуди, 
иктисодий ҳаёти ва руҳий хусусиятларининг умумийлиги асосида вужудга 
келган кишилар гуруҳига миллат дейилади.