Ўзбекистон республикаси олий ўрта махсус таълим вазирлиги гулистон давлат университети

1.5. Бухгалтерия ҳисобининг умумқабул қилинган тамойиллари.

Ҳисоб сиёсати ва бухгалтерларни халқаро профессионал этикаси

Бухгалтерия ҳисобининг умумқабул қилинган асосий тамойиллари қуйидагилардан иборат:

• 
  ҳисоблаб ёзиш тамойили;
  
• 
  иккиёқлама ёзув усули билан ҳисоб юритиш;
  
• 
  давомийлик (узлуксизлик);
  
• 
  хўжалик операциялари, активлар ва пассивларга пул билан баҳо бериш;
  
• 
  ишончлилик;
  
• 
  эҳтиёткорлик;
  
• 
  мазмуннинг шаклдан устунлиги;
  
• 
  кўрсаткичларнинг қиёсийлиги;
  
• 
  молиявий ҳисоботнинг холислиги;
  
• 
  активлар ва мажбуриятларнинг ҳақиқий баҳоси;
  
• 
  ҳисобот давридаги даромадлар ва харажатларнинг бир-бирига мувофиқлиги;
  
• 
  тушунарлилик;
  
• 
  аҳамиятлилик;
  
• 
  муҳимлик;
  
• 
  тўғри ва беғараз тасаввур;
  
• 
  тугалланганлик;
  
• 
  изчиллик;
  
• 
  замонавийлик (ўз вақтида тақдим этиш);
  
• 
  оффсеттинг (моддаларнинг ўзаро ҳисобга олиниши); - холислик;
  
• 
  ҳисоб сиёсати.
  

Ҳисоблаб ёзиш тамойили. Пул оқими тўғрисидаги ҳисоботдан ташқари молиявий ҳисоботлар ҳисоблаб ёзиш тамойили асосида тузилади.
Ҳисоблаб ёзиш тамойилига мувофиқ активлар, пассивлар, ўз сармояси, даромадлар, харажатлар, хўжалик операциялари ва воқеалар бухгалтерия ҳисобида бу ҳаракатлар юзасидан пул маблағлари ёки эквивалентлари олинган ёхуд тўланган пайтда эмас, балки шу ҳаракатлар содир этилган (ёки ҳақиқатда олинган) пайтда акс эттирилади.
Ҳисоблаб ёзиш тамойили асосида тайёрланган молиявий ҳисоботлар ундан фойдаланувчиларга ўтмишда пул тўлаб ёки пул маблағларини олиб амалга оширилган операциялар тўғрисидагина эмас, шунингдек келгусида пул тўланадиган мажбуриятлар тўғрисида ҳам ахборот беради, бу эса тегишли иқтисодий қарорларни қабул қилиш чоғида жуда зарур ҳисобланади.