Ўзбекистон республикаси олий мажлис сенати аграр, сув хўжалиги масалалари ва экология

КЎСАК ҚУРТИГА ҚАРШИ ФЕРАМОНЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ САМАРАДОРЛИГИНИ 
ОШИРИШ ЧОРА -ТАДБИРЛАРИ 
 
Ғ.Ғ.Парпиев, И.З.Ортиқов, М.П.Дехқонова 
Андижон қишлоқ хўжалик институти 
Дунѐ бўйича кўсак қурти зараркунандаси ғўза, помидор, маккажўори ва бир қанча қишлоқ 
хўжалик экинларига жиддий зарар етказади. Кўсак қурти (Heliothis argimera Hb) ғўзанинг баргларинигина 
эмас балки шона, гул, тугунча ва кўсакни ҳам кемириб зарарлайди. Кўсак қуртини капалакларини 
қишловдан чиқишини ва тарқалишини билиб бориш учун ферамон тутқичлар муҳим аҳамият касб этади. 
Шуларни инобатга олган холда биз ўз тажрибаларимизда кўсак қурти капалакларига қарши 
жинсий ферамонларни қўллашни оптимал усулларини ишлаб чиқишга харакат қилдик. 
Биз тажрибаларимизни Андижон вилояти Улуғнор туманидаги ―Улуғнорда Сариқ сув‖ фермер 
хўжалигида оллиб бордик. Тажрибамиз 3 та вариант, 4 та қайтариқдан иборат бўлиб, биз кузатишларни 9-
июн куни бошладик. Биринчи вариантга ФТ (ферамон тутқич) ни дала четидан 55 метр ичкарига, ғўза 
ўсимлигидан 15 см юқорига ўрнатдик ва шу бўйича ФТ ни жойини хам, баландлигини хам ўзгартирмай 
кузатишларни давом эттирдик.
Иккинчи вариантга ФТ ни дала четидан 25 метр ичкарига ва ғўза ўсув нуқтасидан 80 см баландроқ 
қилиб жойлаштирдик, биринчи вариантдан фарқли равишда биринчи кунги 80 см баландликни 
ўзгартирмаган холда куннинг иссиқ вақтларида яни соат 9
00
да ФТ ни салқин жойга олиб қўйиб, соат 17
00
да яна ўз жойига қўйиб кузатишни давом эттирдик. 
Учинчи вариантга ФТ ни дала четидан 50 мерт ичкарига, ғўза ўсув нуқтасидан 20 см баландликга 
жойлаштирдик ва ҳар куни ўсув нуқтасидан 20 см баландликни сақлаган холда 9
00
да ФТ ни салқин жойга 
олиб соат 17
00
да яна ўз жойига қўйиб кузатувни давом эттирдик. 
Кузатув
кунлари 
1 
2 
3 
4