Ўзбекистон Республикаси Марказий банки

хўжалиги тармоғида сезилмоқда. Ушбу соҳада шаклланган 
маъмурий бошқарув тажрибасига кўра фермерлар ва ишлаб 
чиқарувчиларга маълум бир экинларни етиштириш талабининг 
қўйилиши “мажбурий” экинларнинг кўпроқ фойда келтириши ва катта 
қўшимча қиймат яратиши мумкин бўлган бошқа экинлар ўрнига 
экилишига сабаб бўлмоқда. Бу эса келгуси йилларда мавжуд ер ва 
меҳнат ресурсларининг самарасиз тақсимланишига, соҳага бозор 
муносабатларининг секин жорий этилишига ва қишлоқ хўжалиги 
унумдорлигининг паст бўлишига олиб келади. Натижада аҳоли 
истеъмол саватида катта улушга эга бўлган қишлоқ хўжалиги 
маҳсулотлари нархларининг ўсишига сабаб бўлиши мумкин.
Келгуси йилларда гўшт маҳсулотлари нархининг кескин ўсиши 
хавфини камайтириш мақсадида ҳозирги кунда деярли уй 
хўжаликларига боғлиқ бўлган бўрдоқи чорвачилик салоҳиятини 
мустаҳкамлаш талаб қилинади. Фермер хўжаликлари ва агросаноат 
кластерларини юқори маҳсулдорликка эга зотдор чорва турларини 
етиштириш 
асосида 
ривожлантириш 
ички 
бозорда 
гўшт 
маҳсулотлари таклифини барқарорлаштиришга ёрдам беради.
Иқтисодиётнинг очиқлигини ошириш доирасида ҳаракатлар 
кетма-кет эмаслиги, экспорт ва импортга бўлган чекловлар 
ўрнатилишининг очиқ ва тушунарли қоидалари йўқлиги инвесторлар 
кайфиятида 
салбий 
акс 
этиши, 
бозор 
иштирокчиларининг 
кутилмалари ёмонлашувига олиб келиши ва ислоҳотларнинг орқага 
кетиши хавфини кучайтириши мумкин.
Олдинги йилларнинг тажрибаси кўрсатганидек, "тақиқлаш 
сиёсати" рақобат муҳити ёмонлашишига ва ички нархларнинг асоссиз 
ўсишига олиб келади. Ўзбекистоннинг денгиз савдо йўлларидан 
йироқлиги товарларни ташиш транспорт харажатлари юқорилигига 
сабаб бўлмоқда, бу эса ички бозорлардаги истеъмол нархларида акс 
этади.

---

86 
Шунинг учун, божхона божларини пасайтириш йўли билан савдо 
тўсиқларини камайтириш, ташқи савдо операцияларида бюрократия, 
тадбиркорларнинг 
экспорт 
ва 
импортга 
бўлган 
ҳуқуқлари 
асимметриясини бартараф этиш, жумладан, айрим корхоналарга 
экспорт ва импортга алоҳида ҳуқуқ тақдим қилиш амалиётини 
тўхтатиш бўйича чоралар кўрилиши керак. 
Пул-кредит сиёсатини самарали юритишнинг яна бир муҳим 
ички шароити мамлакатимизда тўлақонли фаолият юритадиган 
молия бозори, хусусан, қимматли қоғозлар бозори мавжуд 
бўлишидир. Молия бозорининг ривожланиши ва самарали фаолияти 
Марказий банкка пул-кредит инструментларини бозор механизмлари 
асосида ишлатишга замин яратади. Бу борада Молия вазирлиги 
томонидан давлат қимматли қоғозлари муомала чиқарилиши ҳам 
молия бозорини ривожлантиришда дастлабки туртки бўлади.
Юқорида қайд этилган таркибий муаммоларнинг барчаси 
ресурсларнинг чекланганлиги ва камайиб бориши шароитида 
мамлакатимизда мавжуд ресурслардан самарали фойдаланиш, 
ишлаб 
чиқариш 
жараёнлари 
энергия 
истеъмолини 
оптималлаштириш, энергия тежамкор технологияларни амалиётга 
жорий этиш борасида ислоҳотларга боғлиқ бўлади.
Бу, ўз навбатида, ўрта ва узоқ муддатли истиқболда 
иқтисодиётни ривожлантиришнинг ресурсларни тежашга асосланган 
моделини ишлаб чиқишни талаб этади. Ушбу модель ресурсларнинг 
кам самарали тармоқлардан рақобатбардош тармоқларга ўтиши 
билан боғлиқ таркибий ўзгаришларни қамраб олишни тақозо этади.