Ўзбекистон республикаси мактабгача таълим вазирлиги мактабгача таълим ташкилотлари

II БОБ. РИВОЖЛАНИШ МАРКАЗЛАРИДА ТАЪЛИМИЙ-ТАРБИЯВИЙ ЖАРАЁННИ ТАШКИЛЛАШТИРИШ
2.1. Мактабгача ёшдаги боланинг ривожланишида ўйиннинг роли ва мактабгача таълим ташкилотининг таълим-тарбиявий фаолиятида унинг аҳамияти

Давлат ўқув дастурида боланинг ўйин ҳуқуқи тан олинади, ўйиннинг бола учун аҳамияти, унинг педагогик имкониятлари таълим фаолиятини ташкил этишда ҳисобга олинади.

Ўйин мактабгача ёшда етакчи фаолиятдир. Ўйин орқали ўрганиш болани таълим олиши ва ривожлантиришнинг энг муҳим усулларидан биридир. Ўйин - бу болани ўзини ва атрофидаги дунёни ўрганишга ундашнинг табиий усули. Ўйин пайтида боланинг шахсияти, унинг когнитив, ижтимоий-эмотсионал, ижодий ва жисмоний фазилатлари ривожланади. Ўйинда болаларнинг тенгдошлари ва педагоги билан ўзаро муносабати нутқ ва ижтимоий кўникмаларни ривожлантиришга ёрдам беради, унинг моторикаси такомиллашиб боради. Ўйин бошқа болалар билан ҳамкорликда ўрганиш имкониятини яратади, уларга таваккал қилиш, хато қилиш ва қийинчиликларни енгиш имконини беради. Ва, энг муҳими, ўйин таълимни қизиқарли қилади, болаларнинг тасаввурини ва ижодкорлигини ривожлантиради. Ўйин ҳар хил бўлиши мумкин: боланинг ёки болалар гуруҳининг ташаббуси билан тўлалигича эркин, мураббийнинг минимал иштироки билан ёки тўлиқ иштирокисиз ва ўқитувчи томонидан ташкил этилиб, унинг кўрсатмалари ёрдамида амалга ошириладиган ўйинлар. Эркин ўйиннинг аҳамиятини тушуниб, эътироф этиш билан бирга, ташкилий ўйинда тарбиячининг ҳал қилувчи ролини ҳам тан олиш керак.
Таълим-тарбия фаолияти ўйин ўйнаш имкониятини таъминлаши керак, ривожлантирувчи муҳит эса ўйин ўйнаш имкониятига ёрдам бериши керак. Ўйин учун шароит яратиш, яъни болаларни етарли вақт, жой, қўллаб-қувватловчи ресурслар ва ўйинчоқлар билан таъминлаш жуда муҳимдир.
Мактабгача ёшдаги болалар билан ишлайдиган педагоглар болалар ўйинига ёрдам беришда муҳим ўрин тутади. Болалар ўйинига ёрдам беришда ўқитувчининг роли қуйидагилар билан ифодаланади:

• 
  болалар ўйинлари учун шароит яратиш (вақт, жой, ресурслар).
  

Педагог ўйин майдончасини тайёрлайди, боланинг ёши, қизиқишлари, қобилияти ва маданиятига мос келадиган рағбатлантирувчи ўйин ресурслари билан таъминлайди. Педагог хавфсизлик талабларига риоя қилган ҳолда хона ичида ва ташқарида ҳам ўйин учун имкониятлар яратади;

•