‘zbekiston respublikasi L,1y va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Zubturum yetishtirish agrotexnikasi. 
0 ‘zbekiston Respub- 
likasining barcha tuproq va iqlim sharoitida katta zubturum 
o ‘simligini ekib o ‘stirish mum kin. Uning yaxshi o ‘sishi va rivojlani­
shi uchun tuproqning mexanik tarkibi o ‘rtacha, ariq suvlari yaqin va 
begona o ‘tlardan tozalangan yerlar ajratilishi lozim.
Katta zubturum o ‘simligi ekiladigan maydonlar asosan kuzda, 
yer haydash oldidan gektar hisobiga 20-25 tonna go‘ng, 50 kg dan 
superfosfat o‘g ‘iti berib, 22-25 sm chuqurlikda haydab qo‘yiladi. 
0 ‘simlik ko ‘p yillik bo'lganligi uchun uni kuzda va erta bahorda 
ham ekish mumkin.
Agar katta zubturum o ‘simligini kuzda ekilsa, yemi ekishdan 
25-30 kun oldin haydab qo‘yiladi. Begona o ‘tlar paydo bo‘lishi bi­
lan kultivatsiya va boronalash o ‘tkaziladi. Kuzda urug‘lar startifi- 
katsiya qilinmasdan quruq holda keng qatorlab ekiladi. Bunda urug‘ 
ekish chuqurligi 0,5-1,5 sm dan oshmasligi kerak.
Kuzda va bahorda ekiladigan u ru g iam in g ekish chuqurligi 0,5- 
1,5 sm, ekish normasi gektariga 5-6 kg va urug‘larni unuvchanlik 
darajasi 70-80% dan kam boMmasligi kerak. Ko‘chat qalinligi 1 
metrda 8-10 ta tup bo‘lishi kerak. Urug‘lar erta bahorda ekiladigan

---

bo‘lsa, ekish oldidan ulam ing unib chiqish qobiliyatini tezlashtirish 
maqsadida (nam qumda +18-20°S haroratda 1-2 kun stratifikatsiya 
qilinadi, kuzda ckiladigan b o ‘lsa, urug‘ stratifikatsiya qilinmaydi. 
O'zbekistonning iqlim sharoitida katta zubturum o ‘simligini kuzda 
ekilsakam mehnat sarflanadi, ishonchli va to ‘liq ko‘chatlar hosil qil­
ish imkoniyati tug‘iladi.
Kuzda ekiladigan urug‘lar erta bahorda va bahorda ekilganlari 
esa, 10-12 kunda keyin k o ‘karib chiqadi. (Vsimlik ekilgan dalalar- 
dan foydalanish davomiyligi 3-4 yil. Katta zubturum o ‘simligini par- 
varish qilish o ‘simlikda chinbarglar hosil bo igandan keyin ulami 
tuproqqa qo‘shilib ketmasligi uchun chtiyotkorlik bilan kultivatsiya 
qilib yer yumshatiladi. Begona o ‘tlardan tozalanadi va yagana qili­
nadi.
Vegetatsiya davomida o ‘simlikning rivojlanishini e ’tiborga olib 
ikki marta gektar hisobiga o ‘rtacha 90 kg azot, 40 kg fosfor va 40 
kg kaliy o ‘g ‘iti bilan oziqlantiriladi. Ikkinchi va keyingi yillarda 
ham shonalash davrida va bargini yig‘ib olingandan so‘ng kultiva- 
torlar yordamida ikki marta mineral o ‘g ‘itlar bilan oziqlantiriladi. 
Oziqlantirish sug‘orishdan oldin amalga oshiriladi. Mavsum davo­
mida harorat va namgarchilikni hisobga olgan holda, 10-12 marta 
sug‘oriladi va tuproqni yumshatish va begona o ‘tlam i y o ‘qotish 
uchun 4-5 marta kultivatsiya qilinadi.
Katta zubturum ekilgan maydonlarda yuqori darajada sifatli 
agrotexnik tadbirlar amalga oshirilsa, gektaridan 1,5-2 tonna quruq 
barg yig‘ib olish mumkin.