qisqa muddatli qurishiga (ildiz tarmoqlari yaxshi rivojlanganligi tu-
fayli) bardosh beradi. U shamolga va qishning sovuqligiga chidamli
o ‘simlik hisoblanadi.
Dorivor gulxayrini Respublikamizda tarqalgan (sho‘rlangandan
tashqari) barcha sug‘oriladigan tuproqlarda ekib o ‘stirish mumkin.
Urug‘lik uchun ekilgan maydonlarda o ‘simlik 6-8 yil saqlanishi
mumkin. Shu boisdan
dorivor gulxayrini poliz, sabzavot ekinlari-
dan tozalangan yerlarga ekish maqsadga muvofiq bo'ladi. Dorivor
gul-xayri o ‘simligi ekiladigan maydonlar
kuzda yer haydash old-
idan gektariga 20-25 tonna organik o ‘g ‘itlar va 40-50 kg superfos-
fat o ‘g ‘iti bilan oziqlantirib 25-28 sm chuqurlikda haydab qo‘yiladi.
Gulxayri urug‘i erta bahorda yoki kech kuzda ekiladi. Kuzda ekil-
ganlarining unishi yaxshi bo‘ladi.
Bahorda ekilgan o ‘simlik qiyg‘och unishi uchun urug‘ 2-3 so-
atga +20-+25°S haroratli iliq suvda ivitib q o ‘yiladi.
Keyin suv biroz
sovigandan so‘ng to ‘shalgan brezent yoki bo‘z ustiga yupqa qilib yo-
yiladi, tez qurishi uchun tez-tez aralashtirib turiladi. Sochiluvchanlik
xususiyatga ega b o ‘lgandan keyin ekishga kirishiladi. Urug‘lami
seyalkalarda 1-2 sm chuqurlikda tuproqqa qadaladi. Egatlar oralig‘i
60-70 sm va o ‘simlik oralig‘i 10-12 sm qilib ekiladi va gektariga 10-
12 kg urug‘ sarflanadi.
Unib chiqqan nihollarda 3-5 ta chin barg hosil bo ‘lgach, egat
lar olinib ketma-ket sug‘orib turiladi. M o“ tadil sharoitda dorivor
gulxayri urug‘lari 8-10 kunda, tuproq namligi yetarli bo'lm agan
maydonlarda 18-20 kundan keyin unib chiqadi. Nihollar to ‘liq unib
chiqqandan keyin, y a’ni birinchi sug‘orishdan 7-10 kun o ‘tgach ya
gana o ‘tkaziladi va 1 metr erda 8-10 ta sog‘lom o ‘simlik qoldirila-
di. 0 ‘simliklami bu darajada siyraklashtirish
natijasida ulaming
o ‘sishi va rivojlanishi tezlashadi. Ikkinchi va keyingi yillarda esa
o ‘simlikning b o ‘yi 200-230 sm dan oshadi.
Dorivor gulxayri ekilgan maydonlar birinchi yili 5-6 marta o ‘toq
qilinadi va oralari kultivatsiya yordamida yumshatiladi. Zaruratga
ko‘ra o ‘simliklar orasidagi begona o ‘tlar qo‘l
kuchi bilan tozala-
nadi. Gulxayri ekilgan maydon birinchi yili 8-10 marta sug‘oriladi.
Gulxayri mineral o ‘g ‘itlarga (ayniqsa azotli va fosforli) talabchan
o ‘simlik hisoblanadi. Birinchi yili aprel-may oylarida sug'orishdan
oldin 80-90 kg azot, 60-70 kg fosfor va 30-40 kg kaliy o ‘g ‘iti bilan
oziqlantirish tavsiya etiladi.
Gulxayrining poyalari qirqilmay dalada qishda qoldiriladi. U
qomi tutib qolishda yordam beradi. Ayniqsa eroziyaga uchraydigan
yerlarga ekilgan dorivor gulxayri tuproqni yuvilishdan saqlaydi.
Erta bahorda qurigan poyalar daladan y ig ‘ib
olingach, o ‘simlik
oralari kultivatorda ayni vaqtda har gektar yerga 50-60 kg dan azotli
va fosforli o ‘g ‘itlar bilan (aprel oyining oxirlarida) oziqlantiriladi.
Ikkinchi marta shonalash fazasida gulxayrining shox-shabbalari tu-
tashib ketguniga qadar (iyun oxiri) 40 kg dan azot va 30 kg dan kaliy
o ‘g ‘iti bilan oziqlantiriladi. Mineral o ‘g ‘itlami sug‘orishdan oldin
amalga oshirishni tavsiya qilinadi. Gulxayri hayotining ikkinchi yili
(avgust oylarining boshlarida) meva tugadi. U rug‘lari poyasining 10
sm dan 230 sm gacha balandligida, asosiy qismi 60-80 sm oralig‘ida
joylashadi.
Do'stlaringiz bilan baham: