Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалик вазирлиги андижон қишлоқ ХЎжалик институти

 
Маъруза-9. Токзорни ўғитлаш машиналари 
 
Узумчилик маҳсулотларини кўпайтириш ва унинг сифатини 
оширишда токзорни саводли ўғитлашнинг роли каттадир. Токзор 
қатор оралиғини ўғитлаш учун 55-расмдаги тупроқ юмшаткичнинг 
бўйлама брусларига иккита (58-6 расмда чап томондаги ўғитлаш 
аппарати ечиб қўйилган) ликопсимон ўғитлаш аппаратлари 
1 
ҳамда 
уларни айлантириб ишлатиш учун қўшимча юритувчи ғилдирак 
4
ўрнатилади. 
Агрегат дала бўйлаб ҳаракатланганида юритувчи ғилдирак 
4
занжирли узатма 
6 
ѐрдамида ўғитлаш аппаратининг ликопчаларини 
айлантиради. Бункер тубидаги тир қишдан ликопча олиб чиққан ўғит 
ўтказгич 
2
га тушади ва иккита четки тишлар тупро қда ҳосил қилган 
чуқурчага, яъни ток илдизларига яқин жойга бориб тушади ва 
кўмилади. Бункер туби билан ликопча орасидаги тир қишнинг 
кенглигини ўзгартириб, ажратиб олинаѐтган ў ғит миқдорини 
ўзгартириш мумкин. Бундан ташқари ўғит миқдорлаш аппаратига 
ҳаракат узатадиган юритма 
5
даги юлдузчаларни алмаштириб, ҳар 
гектар майдонга мўлжалланган миқдордаги ўғит сепилади. 
Минерал ўғитларни майдалаш, транспорт воситасига юклаш, 
далага келтириш, ўғит миқдорловчи аппаратларга солиш қишлоқ 
хўжалигида 
ишлатиладиган 
махсус 
машиналар 
ѐрдамида 
бажарилади. 
Органик ўғитни бевосита тупроққа солиб кетадиган машиналар 
мураккаб бўлиб, кенг тарқалмаган. Амалда, органик ўғит оддий 
воситалар ѐрдамида токлар қатор оралиғига сочилади ва уни тезроқ 
тупроққа аралаштириб кўмиш учун оддий плуг, фреза, дисксимон 
қуроллардан фойдаланилади. 
Токзорни 
касаллик 
ва 
зараркунандалардан 
ҳимоялашда 
боғдорчиликда ишлатиладиган пуркагич ва чанглаткичлардан 
фойдаланилади. 

---

- 72 -