Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги

Сигирларни боқиш нормаси. Сут чорвачилигини интенсивлаштириш 
учун 
озиқ 
баланслаштирилиши 
муҳим 
аҳамият 
касб 
этади. 
Механизациялаштирилган йирик фермалар ва комплексларда сигирларни 
барча озиқ турлари билан тўйдириб боқиш айниқса зарур. Сигирларни 
саноат технологияси асосида боқишга ўтиш кўпинча холларда модда 
алмашинувига, ҳайвонларнинг соғлигига, қочишига ва маҳсулдорлигига 
салбий таъсир кўрсатади. Қиш ойларида сигирларни сайр қилдириш, ѐзда 

---

24 
эса яйловга чиқариш имкони чекланганлиги, молхонада кўп миқдорда мос 
асралиши, турли механизмларишлаши уларнинг шовқини, полнинг 
қаттиқлиги, юмшоқ тўшамалар йўқлиги, кўп ишлар кечаси бажарилиши, 
ҳайвонларни бир секциядан иккинчисига кўчиришва бошқа шу кабилар ана 
шундай салбий холатлар жумласидандир. Бу холатлар ҳайвонларнинг 
асабига таъсир кўрсатади. Бундай шароитда айниқса серсут сигирлар 
озиқанинг тугал ва тўлиқ бўлишини талаб қиладилар, бирон бир модда 
камайса ҳам дархол сезги берадилар.
Зоотехния амалиѐти ва фанида маълумки, қишлоқ хўжалик 
ҳайвонларининг барча хўжалик фойдали белгилари бир-бирига боғлиқ 
ҳолда ўзгариб туради.
Е.А.Богданов жуфтлаш орқали хар қандай мустаҳкам боғланган 
белгиларни ҳам инсон талаби даражасида ўзгартириш мумкин деган эди.
Демак, сигирлар сут маҳсулдорлиги ва унинг бошқа белгилар билан 
боғланувчанлиги танлаш ва жуфтлаш орқали керакли томонга ўзгартириш 
мумкин.
Қорамоллар селекциясида энг муҳим белгилардан бири уларнинг
тирик вазнидир.
Сигирлар сут маҳсулдорлигининг тирик вазнига боғлиқлигини 
кўпчилик олимлар катта қизиқиш билан ўрганганлар.
Зотни такомиллаштиришда наслли мол сифатида биринчи навбатда 
тадқиқотларда сермаҳсул сигирларнинг авлодлари хар доим ҳам сермаҳсул 
бўлмаслиги аниқланган.
Шундай 
қилиб, 
адабиетлар 
тахлили 
сигирларнинг 
сут 
махсулдорлигига бир қанча омиллар таъсир қилар экан. Биз шу тахлил 
натижаларига асосланиб ўз малакавий битирув ишимизда бу масалаларини 
ўргандик ва тахлил қилдик.