Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги андижон қишлоқ ХЎжалик институти

Икки қаторли ва кўп қаторли арпаларнинг фарқланувчи 
белгилари. 
Жадвал-12
Белгилари 
Икки қатор 
Кўп қаторли 
Лотинча номи 
Бошоқ 
чуқурчасидаги 
мева берувчи 
бошоқчалар сони 
Бошоқ ўзаги 
чуқурчасидаги 
мевасиз 
бошоқчалар сони 
Доннинг бир 
теккислик 
даражаси 
Симметрик 
донларнинг 
носимметрикларга 
нисбати 

---

Бошоқнинг 
кўндаланг кесими 
(расмини чизинг. 
Кўп қаторли арпа группаларини ажратинг. 
А) тўғри олти қаторли ѐки олти қиррали 
В)нотўғри олти қиррали ѐки тўрт қиррали 
Бу икки группа ўртасидаги фарқларни бошоқ зичлиги ва 
йириклигига қараб аниқланг. 
Арпа кенжа турлари тур хилларига бўлинади.тур хилларини 
аниқлашда асосий белгилар бўлиб,бошоқнинг зичлиги,доннинг 
постлилиги,қилтириқлик ва унинг тишлилиги, бошоқ ранги 
хисобланади. 
6-МАШҒУЛОТ. ЖАВДАР СИСТЕМАТИКАСИ ВА 
МОРФОЛОГИЯСИ 
Ишнинг мақсади ва вазифаси:
1. Жавдарнинг кенжа турлари ва 
тур хилларини ўрганиш 2.Жавдар турларини бир биридан фарқ 
қилувчи белгиларини ўрганиш. 3 Жавдарнинг районлаштирилган 
навлари билан танишиш
Услубий кўрсатмалар 
Жавдар
-экиладиган маданий жавдар бир йиллик баъзан 2 йиллик ўсимликдир. 
У асосан кузги ўсимлик ҳисобланади, лекин баҳорги формалари ҳам учрайди. 
унинг похолпояси узун бўлганлигидан у ѐтиб қолишга мойил ўсимлик. Яхши 
тупланади ва бақувват илдиз системаси ҳосил қилади. бошоғи икки ѐн 
томонидан сиқиқ бўлиб, икки томонга йўналган калта қилтиқлари бор. Бошоқ 
ўзагининг ҳар бир поғонасида биттадан бошоқча бўлади. бошоқчалари одатда 2 
гулли, учинчи гулнинг муртаги ҳам бўлиши ҳам мумкин. бошоқча қилтиқлари 
энсиз қилтиқсимон тукчали қирраси бор, учидан қилтиқ чиқади, туксиз ѐки 
тукли бўлади. бошоғининг ранги оқ (сариқ) малла ранг, қизил, жигарранг 
бўлади. жавдарнинг дони узунчоқ ѐки овал шаклида узунасига кетган эгатчаси, 
учида попуги бор, ранги яшилдан жигарранггача ўзгариб туради. 1000 
донасининг вазни 18-35 г гача етади. Жавдарнинг селекция йўли билан 
чиқарилган барча навлари вулгаре тур хилига киради. Бу тур хилига кирадиган 
жавдар бошоғининг оқ рангдалиги ва мўрт бўлмаслиги, донининг ва ташқи гул 
қобиғининг пўстсиз бўлиши билан тавсифланади. Жавдарнинг навлари 
қуйидаги асосий белгиларига қараб фарқ қилади.