Ўзбекистон республикаси қишлоқ ХЎжалик вазирлиги андижон қишлоқ ХЎжалик ва агротехналогиялар

3.3. Қулпнайни касаллик ва зараркунандалари
Бу экин зараркурандалари қаторига энг аввал хаммахўр хашаротлардан 
илдиз кемирувчи тунламлар,қуйруқли бузоқ боши, гамма тунлами,илдиз 
ширалари, шунингдек шиллиқ қуртни киритиш мумкин.Аммо бу реза мева 
ўсимлигининг ўзига мослашган зараркурандалари хам бор.Буларга қулупнай 
баргхўри ва қулупнай узунбуруни мисол бўлади. 
Қулпнай баргхўри
- 
Calerucella tenella
. Қўнғизлар туркумининг баргхўрлар-
Сhrysomelidae 
оиласига мансуб. 
Тарқалиши
.Қозоғистон хамда Ўзбекистонда Тошкент вилоятининг тоғ 
бағрига яқин жойлашган туманларида учрайди. 
Хаёт кечириши.
Қўнғизлари қулупнай пайкалида ва унинг атрофида турли 
ўсимликлар қолдиғи остида қишлаб чиқади .Бахорда апрел ойларида 
уйғониб, қулупнай ўсимталарига ѐпирилади, баргларни кемириб тешиб 
ташлайди.Апрелнинг иккинчи-учинчи ўн кунликларида тухум қўйишга 
киришади. Уни асосан 4-6 тадан баргнинг ост тарафига қўяди.Зараркуранда 
қийғос кўпайган йиллари хар бир ўсимликка 35-40 тадан тухум тўғри 
келади.Бахор фаслида 10-12 кундан кейин личинкалар очиб чиқади ва 
ўсимликка тарқаб озиқлана бошлайди.Улар барг скелетини қолдириб 
шикастлайди.20-25 кундан кейин ерга тушиб гумбакланади ва 10-15 кундан 
кейин янги бўғин қўнғизлари пайдо бўлади.Ўзбекистон шароитида йилига 
иккита бўғин бериб ривожланади 

---

Зарари.
Қўнғиз ва личинкалари ўсимлик баргини ва қисман мевасини еб, уни 
нормал ривожланишдан қолдиради.Т.М.Сейлхановнинг кўрсатишича, 1973-
йили“ Қозоғистон” номли хўжаликда бу зараркуранда таъсирида хар гектар 
пайкалда 14.5-17.9 ц қулупнай хосили камайган. 
Кураш чоралари
.
1. Ўсимлик гуллашидан олдин қишлаб чиққан қўнғизларга қарши актеллик 
(0.6 -3 л\ га) ѐки карбофос (1-1.8 л\га ) билан ишлов ўтказиш яхши натижа 
беради. 
2. Зарарланган пайкалларда бу ишловни хосилни йиғиболгандан кейин хам 
ўтказиб,пояни ўриб ташқарига олиб чиқиш зараркуранданинг иккинчи бўғин 
ривожланишининг олдини олади 
3. Қатор ораларини култивациялаш зараркуранда гумбакларини қиради.