Ўзбекистон республикаси қишлоқ ХЎжалик вазирлиги андижон қишлоқ ХЎжалик ва агротехналогиялар

2.Тўлиқсиз шаклда
бунда зараркуранданинг бутун хаѐти қулупнай каби 
ўсимлик илдизига ўтиб , қайрағоч билан боғланмайди.Илдиз шираси мавжуд 
ўсимлик илдизининг атрофи майда, майин тупроқ билан ўралганлигидан 
маълум бўлиб қолади.бундай ўсимликлар мажмағил бўлиб ўсиб 
ривожланишдан орқада қолади, хосили камайиб майда бўлиб қолади. 
Кураш чоралари. 
Илдиз ширасига қарши кураш омилларидан бири – олдини олиш 
табдирларини амалга оширишдир.Бунга қайрақоч дарахтида мигрантлар 
пайдо бўлишдан олдин кимѐвий кураш ўтказиш, шу дарахтларга сентябр 
ойларида ремигрантлар қайтиш даврида яна кураш ўтказиш киради. 
Кимѐвий кураш тадбирларидан хосил йиғиштирилиб бўлгандан кейин
қулупнай илдиз қаторига ѐки ер сатхига фосфамид ѐки фосфаман ( гектарига 
50-60 кг) солиш, карбофос (1-1.5 л\га) эритмаларини илдиз атрофига қўл 
аппаратлари ѐрдамида сепиш
Илдиз кемирувчи тунламлар
. Қулупнайни асосан кузги 
Agotis segetum
(
A.exlamationis) 
тўпламларининг қуртлари шикастлайди (бу 
зараркурандалар 2- қисмнинг 2- бобида батафсил таърифланган ). 
Қулупнайда бу зараркурандаларга қарши кураш асосан фероман тутқичлари 
ѐрдамида капалаклари учиш даврини аниқлаб, трихограмма кушандаси
билан тухумини киришдан иборат.Кимѐвий кураш қулупнай гуллашдан 
аввал ѐки хосил йиғиштирилганидан кейин амалга оширилади. 

---

Шиллиқ қуртлар .
Маллюскалар ѐки юмшоқ танлилар типига , 
қориноѐқлилар синфига мансуб . Кўп турлари мавжуд.Булардан иккитаси 
дала экинларига ва гулларга ўч хисобланади, дала шиллиқ қурти
Agriolimax 
agrestis 
ва тўрли шиллиқ қурт
A.reticulatus. 
Бу хар икки зараркуранда
қулупнайдан ташқари карам, картошка, сабзи, лавлаги, буғдой ва бошқа 
экинларни кучли зарарлайди.Шиллиқ қуртлар ўсимлик баргларинин кемириб 
меваларида чуқур из қолдиради.Бунинг натижасида мевалар чириб, умумий 
хосилдорлик камаяди. 
Шиллиқ қуртлар бир йилда икки марта кўпаяди
.
Улар тухум шаклида , 
айримларнинг личинка ва етук зоталари тўпланиб зах, кесак ости ва пана 
жойларда қишлаб чиқади.Бахорда кун аста-секин исиши билан шиллиқ қурт 
инидан чиқиб озиқланишни бошлайди.Буларга нисбатан паст харорат (6-15
градус) энг мақбул хисобланади.Шиллиқ қуртлар нам севар жониворлар 
бўлиб, қалин ўт ва зах ерларга тўпланади. Судралиб ўтган ерда унинг 
ялтироқ изи қолади.қурғоқчилик йиллари шиллиқ қурт камайиб кетади.