Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

ин жаҳолат, зулмат, адолатсизлик, ёвузлик ва муқтожлик
каби вайронкор кучларга қарши тинимсиз кураш олиб бо-
ришга дучор қилинди. Қийин синовларга дучор бўлган ин-
- 26 -

---

сон худони билиш мақсадидан воз кечмади. Унинг бу бора-
даги дастлабки қадами худога ибодат қилишдан бошланган.
Инжилда қайд этилишича, инсон дастлабки ибодатида ху­
дога қурбонлик келтирган. Машаққатли меқнат билан топ­
ган маҳсулотининг бир қисмини қурбонликка бағишлаган
ва йўл қўйган хатоси учун \ар қандай синовлардан ўтишга
тайёрлигини намойиш этган.
Илоҳиёт инсоният тарихини худони билиш тарихи деб
билади. Одамзод асрлар давомида худони билишга интилиб.
моддий дунё тўғрисидаги билимларини такомиллаштириб
борди ва бу жараён \али ни\оясига етгани йўқ.
Киши худога эътиқод қилишни дастлаб якка худога сиғи-
нишдан бошлаган. Кейинчалик турли объектив ва субъектив
сабаблар туфайли табиат воқеликларини илоҳийлаштирган
ва кўпхудолик пайдо бўлган. Узоқ вақг давом этган изланиш-
лардан кейин ягона худога сиғиниш яна қайта тикланди. Ило-
ҳиёт анъанатарига асосланадиган диншунослар дин тарихи-
ни юқорида қайд этилган принциплар асосида ўрганади.
Фан диннинг вужудга келиш сабабларини ўрганишда бош-
қа принцип ва қонуниятларга асосланади. Оламнинг ғайри-
табиий куч фаолияти натижасида пайдо бўлганлиги ғояси
инкор кдлинади. Фан динни маданиятнинг таркибий қисми
сифатида илмий услубларга таяниб ўрганади. Динни илмий
ўрганиш далилларга асосланади. Диншунослик бу дал ил л ар-
ни табиий ва ижтимоий фанлардан олади.
Тарихий манбаларга кўра инсоният ҳозирги ҳолатга эга
бўлиши учун бир неча миллион йиллик тадрижий ривожла­