Ўзбекистон Республикаси Хал= таълими вазирлиги

 
 
 
 
 

---

52 
9-мавзу: «Ёлғончилик ѐмон одат» 
Мақсад:
Болаларга ѐлғончилик ѐмон одат эканлиги, ѐлғон гап одамларни ранжитиши, орада ишонч 
йўқолиши, ѐлғончи деган номни олиши ҳақида тушунча бериш.
Катталар билан нисбатан самимий муносабатини сўз билан ифодалаш, катталарга, ўртоқларига ѐлғон 
гапирмаслик, ижобий ҳис-туйғулар (кечирим сўраш) орқали ўртадаги низоларни бартараф қилишга 
ўргатиш. Болаларга ѐлғончилик ѐмон одат мавзусидаги эртак ўқиб бериш. Ёлғон гапириб хижолат 
чеккан болалар ҳақида мазмунли расмлар кўрсатиш. 
Кутилаѐтган натижалар:
Ёлғончилик ѐмон одат эканлигини тушунадилар. 
Керакли жиҳозлар: Мавзу асосида сурат. 
Машғулотнинг бориши: Тарбиячи: Болалар, бугун ѐлғон гапириш ѐмон одат эканлиги ҳақида 
сўзлаб бераман. 
Тарбиячи: Тўғри, болалар, ѐлғончилик – ѐмон одат. Ёлғончининг гапи одамларни ранжитади, 
кўнглини қолдиради. Ёлғончининг гапига одамлар ишонмай қўядилар, унга ишонмай қўядилар. Тўғри 
гапирган одамларга ҳамма ишонади. Тўғри гапирган одамларга ҳамма ѐрдам беришга тайѐр турадилар.
Мен сизга бугун ѐлғон гапириб пушаймон еган қуш ҳақида эртак ўқиб бераман. Эртагимизнинг 
номи ―Шер билан Дуррож‖. Шерни биласиз, ўрмонда яшовчи ҳайвон. Дуррож эса қушнинг номи. 
(Тарбиячи тустовуққа ўхшаш қушнинг расмини кўрсатади). 
Диққат билан эшитинг, ѐлғон гапирган қушча қандай аҳволга тушибди. 
 
 
 
Шер билан Дуррож 
А.Навоий 
Бир ўрмонда Шер билан Дуррож яшар экан. Шер Дуррож билан дўстлашмоқчи бўлибди ва унга
- Кел, шу ўрмонда дўст бўлиб бирга яшаймиз. Сен ашулалар айтиб, мени хурсанд қиласан. 
Бирор кимса сени хафа қилса, мен ҳамма вақт сенга ѐрдам бераман, - деди. 
- Хўп. Кел, дўст бўламиз, - дебди Дуррож. 
Кунлардан бир куни Дуррож: 
- Мен тузоққа тушдим, ѐрдам бер!-деб Шерни ѐрдамга чақирибди. 
Шер ѐрдам бериш учун келибди, қараса, Дуррож уни алдаб, ѐлғон гапирган экан. Аслида у ҳеч 
қандай тузоққа тушмаган экан. Шер дўстидан жуда хафа бўлибди.
- Ёлғон сўзламагин, ѐлғончи эл олдида уялиб қолади,-дебди. Аммо Дуррож Шернинг гапига 
қулоқ солмабди, ѐлғончилигини алдашини қўймабди. 
Кунлардан бир куни Дуррож ростдан овчи қўйган тузоққа тушиб қолибди.
- Дод! Мени тутиб олдилар! Ёрдам бер! - деб яна Шерни чақирибди.
Шер уни овозини эшитса ҳам, «Ҳар галгидек бу гал ҳам мени алдаѐтгандир» деб ўйлаб ѐрдам 
беришга бормабди. Шундай қилиб, Дуррож ўз ѐлғончилиги туфайли ҳам дўстидан айрилибди, ҳам 
овчи тузоғига илинибди. 
Тарбиячи: мана кўрдингизми болалар, ѐлғончилик – ѐмон одат. Ёлғончининг гапи одамларни 
ранжитади, кўнглини қолдиради. Оқибатда ишонч йўқолади. Одамлар унинг гапига ишонмай қўядилар. 
Дуррож ҳам ѐлғон гапиргани учун шер унинг гапига ишонмади. Оқибатда овчи тузоғига илинди. 
-Дуррож яҳши иш қилдими?(Болалар жавоблари) 
-Сиз ҳам ҳеч қачон ѐлғон гапирманг. Доимо рост гапиринг.
Тарбиячи болалар билан эртак мазмуни асосида савол-жавоб ўтказади. 
1.Ўрмонда кимлар яшар экан? 
2. Шер ким билан дўстлашмоқчи бўлибди? 
3.Шер Дуррож билан дўстлаша олибдими? Нима учун дўстлаша олмабди?
4.Дуррожнинг тузоққа тушишига ким айбдор? 
5.Дуррож ѐлғон гапирмаганда нима бўлар эди?
Тарбиячи: Тўғри, болалар, Дуррож ѐлғончи гапирмаганда шер билан аҳил яшаган бўлар эди. Шер кучли
ҳайвон. Шер Дуррожни ҳимоя қилиб юрган бўлар эди. Дуррож ѐлғон гапириб тузоққа тушди. 

---

53 
Ёлғончиликни оқибатини кўрдингизми, қандай ѐмонлигини? Биз ҳеч қачон ѐлғон гапирмаймиз-а? 
Ёлғон гапирганлар уялиб қоладилар,ўртоқлари эса ундан хафа бўлиб, бирга ўйнамайдиган бўладилар.