Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги тошкент вилоят давлат педагогика институти ж. Ҳасанбоев, Ҳ. Сарибоев, Г. Ниёзов

ёнининг асосий компонентларини билиши, уларни ўзаро ботлнқлиги-
ни ва бир-бирига таъсирини тушунипш лозим. Объектив мавжудлик-
нинг моҳиягини билиши - таълимнинг мақсадларидан биридир.
/Таълимда билимларни ўзлапггириш жараёнига қуйидаги ком-
понентлар киради:
1. Ҳодисаларни, нарсаларни кузатиш, ахборотларни идрок этиш.
2. Олинган ахборотларни таҳлил қилиш.
3. Эслаб қолиш.
4. Умумлаштиришнинг тўғрилигини текшириш ҳамда баҳолаш.
Умуман айтганда, таълимни бошқариш ўқитувчи ўқиш жараё-
нининг асосий структураси элементлари, ўқув материалининг
мазмуни, таълим методлари, фаолият усуллари, шакллари ва во-
ситаларининг тўғри амалга ошуви ҳамда ўзаро таъсирини таъмин-
лашдан иборат.
Таълимни бошқаришнинг асосий ташкилий шакли қуйидаги
маълум белгиларга эга бўлган машғулотларни гуруҳий йўсинда
ўтказади:
машғулотларнинг ҳар йили ва ҳар бир ўқиш куни бир пайтда
бошланишини;
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

машғулотлар ва улар орасидаги танаффусларнинг маълум вакт
давом этиши;
гуруҳлардаги болаларнинг ёши ва сони жиҳатидан бараварли-
ги;
материалларнинг ўрганиш суръатининг бир хиллиги;
ўқув материалларининг маълум ташкилий шаклда ўтказили-
ши.
Гуруҳли машғулотларнинг синф дарс тизими деб аталган бун-
дай шакли кенг тарқалди, мустаҳкамланди ва ҳозир ҳам анча та-
комиллашган ҳолда мавжуддир.
Дарсни икки жиҳатдан: умуман таълим жараёнини ва таълимнинг
ташкил этиш шаклқ сифатида таърифлаб, уни фойдали деб ҳисоб-
лаш таклифи бор^Гаълимни умумий жараён сифатида қаралса, дарс
ўтиш ҳаракатини таълим мазмуни, принциплари ва методлари би-