Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика

Бошланғич синф ўқиш дарсларида қандай масалаларни ҳал


этиш назарда тутилади


1-вазият

1. 
   Ўқувчиларда яхши ўқиш сифатлари: тўғри, тез, онгли, ифодали, ўқув малакаларини шакллантириш.
   

2. 
   Болаларда китобга муҳаббатни уйғотиш, китобдан фойдаланишга, ундан керакли билимни олишга ўргатиш, яъни китобни севувчи, китоб билан ишлашни биладиган чуқур фикрловчи, сермулоҳаза китобхонларни етиштириш.
   

3. 
   Ўқувчилардан атроф муҳит ҳақидаги билимларни кенгайтириш ва чуқурлаштириш, илмий дунёқараш элементларини шакллантириш.
   

4. 
   Ўқувчиларда маънавий-маърифий, ахлоқий, нафосат жиҳатдан ва меҳнатга муҳаббат руҳида тарбиялаш.
   

5. 
   Ўқувчилар нутқи (асосан, оғзаки нутқи) ни ва тафаккурини
   

132
ўстириш.

Адабий тасаввур билимларни шакллантириш. Ҳар бир вазифани бажаришнинг аниқ йўли мавжуд, аммо бир вазифа бошқалар билан ўзаро боғлиқ ҳолда ўқиш дарслари ва синфдан ташқари машғулотлар жараёнида ҳал қилинади.

АМАЛИЙ ВАЗИЯТНИ БОСҚИЧМА – БОСҚИЧ ТАҲЛИЛ ҚИЛИШ ВА ҲАЛ ЭТИШ БЎЙИЧА ТИНГЛОВЧИЛАРГА УСЛУБИЙ
КЎРСАТМАЛАР

				Тингловчиларга йўриқнома
	Иш босқичлари					Маслаҳатлар ва тавсияномалар
1.	Кейс	ва	унинг	Аввало кейс билан танишинг. Мавзу ҳақида тушунча
ахборот		таъминоти		ҳосил қилиш учун бор бўлган бутун ахборотни
билан танишиш				диққат билан ўқиб чиқиш лозим. Ўқиш пайтида
				вазиятни таҳлил қилишга шошилманг
2.	Берилган		вазият	Маълумотларни яна бир маротаба диққат билан ўқиб
билан танишиш				чиқинг. Сиз учун муҳим бўлган сатрларни
				белгиланг. Бир абзацдан иккинчи абзацга ўтишдан
				олдин, уни икки уч маротаба ўқиб мазмунига кириб
				борамиз. Кейсдаги муҳим фикрларни қалам
				ёрдамида остини чизиб қўйинг. Вазият тавсифида
				берилган		асосий		тушунча	ва		ибораларга
				диққатингизни жалб қилинг.
3.	Муаммоли вазиятни			Асосий		муаммова		кичик		муаммоларга
таҳлил қилиш				диққатингизни жалб қилинг.
				Асосий муаммо: Синфда ўқиш методикаси
				Қуйидаги		саволларга		жавоб	беришга		ҳаракат
				қилинг.
				Таълимий характердаги ҳарфий, бўғин, сўз, гап
				диктанлари қандай ўтказилади?
				1.	Яхши ўқиш малакасининг сифатларини айтинг.
				2.	Тезўқишни		онглиўқишга			айлантиришда
				нималарга		эътибор берилади?
				3.	Аналитик,		синтетик,		автоматлаштириш
				босқичини		қандай тушунасиз?
				4.	Тўғри	ўқишда	нималарга		эътиборни қаратиш
				керак?
					133

			5. Хато ўқишнинг олдини олиш учун қандай
			усуллар қўлланади?
			Асосий муаммо нимага қаратилганини аниқланг.
			Муаммонинг асосий мазмунини ажратиб олинг.
			Муаммоли вазиятни таҳлил қилиш – объектнинг
			ҳолатини аниқланг, асосий қирраларига эътибор
			қаратинг, муаммоли вазиятнинг ҳамма томонларини
			таҳлил қилинг.
4. Муаммоли вазиятни			Ушбу вазиятдан чиқиб кетиш ҳаракатларни излаб
ечиш	усул	ва	топиш мақсадида қуйида тақдим этилган “Муаммоли
воситаларини		танлаш	вазият Т-жадвал” ини тўлдиришга киришинг.
ҳамда асослаш			Муаммони ечиш учун барча вазиятларни кўриб
			чиқинг, муқобил вазиятни яратинг. Муаммонинг
			ечимини аниқ вариантлардан танлаб олинг,
			муаммонинг аниқ ечимини топинг. Жадвални
			тўлдиринг. Кейс билан ишлаш натижаларини ёзма
			шаклда илова этинг

“Муаммоли вазият » жадвали

Жадвални тўлдириш. Тингловчилар таққосланувчи жиҳатларни таърифлашади ва маълумотни тақсимлаб чиқадилар.

ФОНЕТИК бирликлар

СЎЗ

ГАП

ҲИКОЯ

ЭРТАК

134

135
VI. МУСТАҚИЛ ТАЪЛИМ МАВЗУЛАРИ

Бошланғич таълим фанларини ўқитиш методикаси модулини тинловчиларга ўқитиш билан бирга уларнинг мустақил изланишларини ташкил этиш ва материалларни мустақил ўзлаштирилишини назорат қилиш учун қуйидаги мавзуларда мустақил иш мавзулари берилади.

1. 
   Она тили дарсларида билим, кўникма, малакаларни назорат қилишнинг замонавий усуллари.
   

2. 
   Савод ўргатиш даврида ўқишга ўргатишдаги муаммолар.
   

Мустақил таълим мавзуларини бажариш бўйича тавсиялар илмий ва фундаментал фан соҳасида илмий изланишлар олиб бориш ва фаннинг методологиясида бугунги куннинг етакчи олимлар томонидан олиб борилаётган илмий-тадқиқот ишлари таҳлил қилинади ва информатика ва ахборот технологияларидаги инновациялардан таълим жараёнида фойдаланиш бўйича мустақил равишда тавсиялар ишлаб чиқадилар.