Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика

Download 4,79 Mb. bet 73/110 Sana 11.03.2022 Hajmi 4,79 Mb. #490208

Bog'liq
4.2.-Boshlangich-1-қисм

Bu sahifa navigatsiya:

• Асосий муаммо
• 4-КЕЙС: Синфда ўқиш дарсларини ташкил этиш Кириш.

Тингловчиларга йўриқнома

	Иш босқичлари		Маслаҳатлар ва тавсияномалар
	1. Кейс	ва унинг	Аввало кейс билан танишинг. Мавзу ҳақида тушунча
	ахборот	таъминоти	ҳосил қилиш учун бор бўлган бутун ахборотни диққат
	билан танишиш		билан ўқиб чиқиш лозим. Ўқиш пайтида вазиятни
			таҳлил қилишга шошилманг.
	2. Берилган вазият		Маълумотларни яна бир маротаба диққат билан ўқиб
	билан танишиш		чиқинг. Сиз учун муҳим бўлган сатрларни белгиланг.
			Бир абзацдан иккинчи абзацга ўтишдан олдин, уни икки
			уч маротаба ўқиб мазмунига кириб борамиз. Кейсдаги
			муҳим фикрларни қалам ёрдамида остини чизиб қўйинг.
			Вазият тавсифида берилган асосий тушунча ва
			ибораларга диққатингизни жалб қилинг.

3. 
   Муаммоли Асосий муаммо ва кичик муаммоларга диққатингизни
   

вазиятни ечиш усул				мақсадида қуйида тақдим этилган			“Муаммоли вазият
ва	воситаларини			Т-жадвал”ини тўлдиришга киришинг. Муаммони ечиш
танлаш		ҳамда		учун барча вазиятларни кўриб чиқинг, муқобил вазиятни
асослаш				яратинг. Муаммонинг ечимини аниқ вариантлардан
				танлаб олинг, муаммонинг аниқ ечимини топинг.
				Жадвални тўлдиринг. Кейс билан ишлаш натижаларини
				ёзма шаклда илова этинг
				“Муаммоли вазият »жадвали
Янги			Ҳарф		Ундошларни	Бўғинлар	жадвали тузиш ва
товушни			кассасида		алмаштириш	ундан фойдаланиш
талаффуз			ишлаш		орқали янги
қилиш					сўз ясаш

Тўлдирилган жадвал (ўқитувчи олдиндан тўлдиради – Тингловчи қўлига берилмайди)

Янги		товушни	Ҳарф	териш	Ундошларни		Бўғинлар
талаффуз қилиш			картон	орқали	алмаштириш		жадвали	тузиш
			ишлаш		орқали янги сўз		ва	ундан
					ясаш		фойдаланиш
Янги		товуш	сўз тузилади,		Ундошларни		Жадвал	икки
ўрганилганда шу товуш			сўздаги	ҳарф	алмаштириш		хил бўлади: а)
чўзиб		талаффуз	ўқилади,		орқали	янги сўз	ёпиқ	бўғин
қилинади: миил, ссса-			саналади,		ясаш	ол-дим,	жадвали, б) очиқ
на, оол-ма. Биринчи			бўғинга		олтин тил-дил,		бўғин жадвали.
савод		ўргатиш	ажратилади.		бил.
дарсларида буни ҳосил			Бўғин
қилиш	мураккаблиги		саналади,
бор. Биринчидан ўқиш			ўқилади.
кўникмаси		йўқлиги
учун	етти	ёшли
боланинг		кўриш
майдони	тор	бўлади.
Шунинг	учункўп
ўқувчилар		бўғинни,
сўзни		тахминан
ўқийди. О-на сўзида уч
				130

кўриш майдони бор деб

фараз қиламиз о-н-а кўз

о ҳарфини товушга

айлантиради, товуш

узилади. Н-сонор

товушини (овозни)

узмай а товушга

улашни амалга

оширади, шунда бўғин

ҳосил бўлади, н товуши

узилиб а товушини

алоҳида айтиб сўнгра

на деб ўқиса, бўғин

ҳосил бўлмайди.

Бундай ҳолатда ўқувчи

бўғинлаб эмас, ҳарфлаб

ўқишга одатланади. Бу

эса тез ўқиш методини

кечиктиради.

4-КЕЙС: Синфда ўқиш дарсларини ташкил этиш
Кириш. Ўқув материаллари болаларга таълим бериш, уларни тарбиялашда муҳум бўлган борлиқ ҳақидаги билимларни ўз ичига олган ҳолда бадиий ва илмий оммабоп адабиётлар учун хос бўлган мавзулар билан таништиради. Бу материаллар кичик ёшдаги ўқувчиларни ўрта мактабда адабиётни мунтазам ўрганишга тайёрлайди.

Синфда ўқиш дарсларида таълим – тарбиявий вазифалар умумий равишда ҳал қилинади. Болаларнинг атрофни ўраб олган муҳит ҳақида, Ватанимизнинг, халқимизнинг мустақилликдан олдинги ва ҳозирги ҳаёти ҳақида билимлар кенгаяди: миллий дунёқарашлари, ижобий ахлоқий сифатлари шаклланади, улар ақлий ва маънавий жиҳатдан камол топадилар, мустақил равишда билим олиш асосларини эгаллайдилар.

“Ўқиш китоби”ни таҳлил қилиш фикримизни тасдиқлайди. Бу дарсликларнинг мазмуни ва методик материаллари (матн таҳлил қилиш учун топшириқ ва саволлар, мустақил ишлар тизими ва ҳакозо) ўзаро боғлиқҳолда берилади. Таълим-тарбиявий вазифаларни биргаликда амалга

131
ошириш учун ўқиш дарсларида матнни ўқишгина эмас, балки матн устида қандай ишлаш кераклиги муҳимдир. Ўқиш дарсларида таълим тарбия вазифаларини ўқувчиларга билим ва кўникмаларнингмаълум йиғиндисини эгаллашни уларда миллийлик учун зарур бўлган шахсий сифатларни шакллантириш билан боғлаб амалга оширилади.

Айнан ана шу масалаларни чуқур ўрганиш “Кейс стади”га асосланган ўқитиш технологиясининг асосий мақсади ҳисобланади. Ушбу технология амалий вазиятларни ҳал этиш жараёнида ўрганилган ўқув мавзуси бўйича билимларни мустаҳкамлашга, муаммоларни таҳлил қилиш ва қирраларни якка тартибда ёки гуруҳларда қабул қилиш кўникмаларини эгаллашга, ижодий ва ўрганиш қобилиятлари, мантиқий фикрлаш, нутқ ва муҳит шароитларига мослашиш қобилиятларини ривожлантиришга ҳамда қарорларни мустақил қабул қилишга ва ўз-ўзини назорат қилишга ёрдам беради.

Ушбу кейсни муваффақиятли амалга ошириш учун мавзу бўйича ҳақида билим ва кўникмаларга эга бўлиш зарур.

Тавсия этилган кейсни ечиш қуйидаги натижаларга эришишга имкон яратади:

• 
  ўзлаштирилган мавзу бўйича билимларни мустаҳкамлаш;
  

• 
  муаммонинг ҳамда қабул қилинган ечимнинг индивидуал ва гуруҳий таҳлилида билим ва кўникмаларни қайта топшириш;
  

• 
  мантиқий фикрлашни ривожлантириш;
  

• 
  мустақил равишда қарор қабул қилиш кўникмаларини эгаллаш;
  

• 
  ўқув ахборотларини ўзлаштириш даражасини текшириб кўриш.
  

Download 4,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: