Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги навоий давлат педагогика институти

Унинг навқиронлиги
Фан сифатида
Иккала муаллиф ҳам бири психолог, бири социолог, бўлишига қарамай, бу фаннинг 
асосий предмети ижтимоий тараққиёт ҳамда психик тараққиёт қонуниятларини уйғунликда 
ўрганишдир, деган умумий хулосага келишган. 
 
Ҳозирги кунгача ижтимоий психологиянинг мавзу баҳси ва у ўрганадиган соҳалар 
борасида турлича қарашлар ва тортишувлар мавжуд. 
Ijtimoiy psixologiyaning mavzu bahsi borasidagi qarashlar
. 
Rus sotsiologlari: G. P. Predvechniy va A. Sherkovenlarning “Sotsial 
psixologiya” kitobida “Ob`ektiv borliqning, unda ro`y beradigan 
hodisalarning psixik tomonidan o`ziga xos tarzda in`ikos etilishidir.” deb 
bayon qilganlar. Ular ko`proq sotsiologik yondashish bilan muammolarni 
yechishga harakat qilganlar.
o`zining metodi, predmeti va fanlar tizimidagi o`rninig yangiligi, 
taraqqiyotning yangi davriga shakllanib, rivojlanishiga turtki
berganligi bilan bog`liqdir. 
yuzaga kelishi va tan olinishi rasman 1908 – yil hisoblanib, xuddi 
ana shu yil ingliz psixologi V. Makdugall “Ijtimoiy psixologiyaga 
kirish”, amerikalik sotsiolog olim E. Ross esa “Ijtimoiy psixologiya” 
asarlarini chop ettirgan edilar. 
O`zbekiston Respublikasi Oliy majlisining IX sessiyasida 
Respublika Prezidenti I.A. Karimov oliy ta’limni isloh qilishda va 
malakali kadrlarni tayyorlashda ijtimoiy psixologiyaning fan 
sifatida alohida o`rni borligiga jamoatchilik diqqatini qaratdi. 
Nemis olimlari G. Gibsh va M. Forverglar fan predmetiga shunday tariff 
keltiradi: “Odamlar uyushmasi koorparatsiyalar – ijtimoiy psixologik 
tadqiqotlarning asosidir”, ob`ekti – ijtimoiy o`zaro ta`sirdir. 

---

1.1- схема 
Рус олимаси Галина Андрееванинг таъкидлашича ижтимоий психология соҳасида 
ишлаётган мутахасисни кимлиги – унинг фан предметига ёндашувида намаён бўлади. 
Социолог ижтимоий қонуниятлари жамиятдаги анъаналар ва унинг қоидалар тилида 
тушунтирса, психолог – шахс психологиясининг қонуниятларини умумжамият қонун 
қоидаларига тадбиқ этади. Г. Андреева ижтимоий психологиянинг мавзу баҳси ҳақидаги 
ҳозирги замон қарашларини умумлаштириб, уч хил ёндашиш мавжудлигини асослайди. 
1.2-схема. 
Ижтимоий психологиянинг алоҳида фан бўлиб ажралиб чиқишига сабаб бўлган
Илмий манбаалар икки фан психология ва социология фанинг эришган ютуқлари ва 
ҳар қайсининг доирасида маълум муаммоларнинг эчилиши учун яна қўшимча алоҳида 
фаннинг бўлиши лозимлигини тан олиш туфайли юзага келди. Психология ва социология 
ижтимоий психология фанининг “Ота - оналаридир”.