Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги фарғона вилояти педагог кадрларни

 

---

10 
ЎҚУВЧИЛАРНИНГ МАТЕМАТИК ТАСАВВУРЛАРИНИ 
ШАКЛЛАНТИРИШДА АНИМАЦИЯЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ 
Барчамизга маълумки, ҳозирги кунда ўқув матн (ёки тасвир), 
ахборот ташувчилар: қоғоз, слайд, диск аппарат ва таълимни амалга 
ошириш воситалари (проектор, магнитофон ва компьютер) каби 
таълимнинг янги воситаларидан фойдаланишга бўлган қизиқиш тобора 
ортиб бормоқда. Чунки матн ташувчи аппарат айни вақтда ҳар қандай 
даражадаги ўқувчи учун таълим воситаси ҳисобланади.
Бугунги кунда таълимнинг ушбу воситалари бир неча 
йўналишларда қўлланилмоқда. Жумладан, амалда бажариш ёки кўриш 
қийин бўлган жараёнларни компьютер воситасида намойиш этиш 
бунинг яққол исботидир. 
Қуйида математика фанидан Micrоsоft Роwer Роint дастурида 
яратилган анимацияли слайдлар ёрдамида ўқувчилар онгида математик 
тасаввурларни шакллантириш йўллари тўғрисида ўз тавсиялар баён 
қилинмоқда.
Мисол учун 7-синф Геометрия курсидан «Бурчаклар устида 
амаллар. Бурчак биссектрисаси» мавзусини олайлик. Ушбу мавзуда 
бурчаклар йиғиндиси қуйидагича тушунтирилади: “


ва 
 
бурчакларнинг йиғиндиси бўлган 


бурчакни чизмада кўрсатиш 
учун уларнинг учлари ҳамда бир томонлари шундай устма-уст 
қўйиладики, бунда бурчаклар устма-уст тушмаслиги керак. Натижада 








бурчак ҳосил бўлади”. Шундан сўнг проектор орқали 
компьютер воситасида бурчаклар йиғиндисини ҳосил қилиш кетма-
кетлиги намойиш қилинади.

---

11 
Шу тариқа бир нечта бурчакларнинг йиғиндиси бўлган бурчакни 
ясаш (топиш) мумкинлиги анимациялар орқали кўрсатилади.
Қўшилувчи бурчаклар учун ўрин алмаштириш 











ва 
гуруҳлаш
)
(
)
(

















қонунларининг бажарилиши, яъни 
берилган бурчаклар қайси томони билан устма-уст қўйилишидан қатъи 
назар бир хил катталикдаги йиғинди бурчак ҳосил бўлиши ҳам 
ҳаракатлар воситасида намойиш этилади.
Худди шунингдек, анимациялар орқали бир нечта ўзаро тенг 
бурчакларни қўшиш орқали йиғинди бурчакни ҳосил қилиш жараёни 
тушунтириб ўтилади.
Шундан сўнг бурчакни бутун сонга бўлиш мумкинлиги ҳамда 
иккита ўзаро тенг бурчакларнинг умумий томони уларнинг қўшилиши 
натижасида ҳосил бўлган йиғинди бурчакни тенг иккига бўлувчи нур 
деб қаралиши тушунтирилади ва бу жараён намойиш этилади. 
Сўнгра бурчак биссектрисасига таъриф берилиб, берилган бурчак 
учидан чиқиб, уни тенг иккига бўлувчи нур, яъни бурчак 
биссектрисасини ясаш кетма-кетлиги намойиш қилинади. 
Шунга ўхшаш бурчакни тенг 2 га, 4 га, 8 га бўлиш услублари ҳам 
экран орқали кўрсатилади ва мавзу баёни якунланади.