Ўзбекистон Республикаси Фуқаро муҳофазаси институти

MSC shkalasi ballarda 
Rixter 
shkalasi 
mgnetuda 
I - deyarli sezilmaydigan silkinishlar 
- 
II-yer silkinishini ko’pchilik sezmaydi yuqori qavatdagilar sezishi 
mumkin. 
2 
III - Kam odamlar syezishadi, oynalarni titrashi, osilgan narsalar 
tebranishini sezadilar 
2.5-3 
IY- Silkinishni binoning ichida bo'lgan har bir kishi sezadi, shiftlar 
yorilib, idish-tovoqlar shaqirlagan ovoz chiqaradi 
3,5 
Y - Barcha binodagilar silkinishni his qilishadi, uxlayotgan 
odamlar uyg'onishadi, xonada osilgan narsalar harakatlanadi. 
4-4.5 
YI - Uxlayotgan odamlar uyg'onishadi, odamlar uylarni tark 
etishadi, mayatnik qo'yilgan devor soati to'xtaydi, daraxtlar shiddat bilan 
qimirlaydi 
5 
YII - uylarning devorlarida yoriqlar paydo bo’ladi 
5.5-6 
YIII - Devorlarda chuqur yoriqlar hosil bo'ladi,qisman dyevorlar 
ag’darilishi vujudga keladi. 
6-6.5 
IX – Oraliq devorlar ag’darilib asosiy dyevorlarda chuqur yoriqlar 
paydo bo’ladi. 
7 
X - Binolar asosiy dyevorlari qulab tushadi, daryolar toshib ketadi 
7.4 
XI - Ko'pgina binolarning shikastlanishi, ko'priklarning vayron 
bo'lishi 
8.0 
 
Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati 
1. Kochetkov E.E. Baxtsiz hodisalar va tabiiy ofatlar. Pre ogohlantirishlar 
bog'liq va tugatish oqibatlari. 1-kitob.- M., 1995 yil.
2. Markaziy 
Osiyoda 
tabiiy 
ofatlar 
xavfini 
kamaytirish 
bo'yicha 
qo'llanma. Markaziy Osiyoda tabiiy ofatlarni kamaytirish xalqaro strategiyasi
(UN-ISDR).

---

68 
3. Shebalin N.V. Seysmik xavf // Zilzila: qaerda, qachon, nima uchun? -
Kishinev: Shtiintsa, 1985 .-- S. 98 - 99.
4
.
Kompaniya GeoHazards. Xalqaro zilzila muqarrar ... Ammouning fojiali 
oqibatlari muqarrarmi ? - Stenford, GeoHazards International, 1997 yil.