Ўзбекистон республикаси фанлар академияси

ТЕХНОКРАТИЗМ (юнон. – техника-санъат, усталик ва кратос- ҳокимият сўзларидан олинган) – техник мутахассисларнинг илмий билими асосида бутун жамиятнинг манфаатларини ҳимоя қилувчи, сиёсий хокимиятни ўрнатилиши ҳақидаги социологик концепция. Даставвал, т. ғояси америкалик иқтисодчи ва социолог Торстейн Вебленнинг, "Муҳандислар ва баҳолар системаи" ("The engineers and the price system") деб номланган асарида илгари сурилган. Унинг фикрича, ХХ асрда содир бўлаётган, ишлаб чиқаришдаги инқилобий ўзгаришлар жамият ҳаётида муҳим ўрин тутади ва шунинг учун бутун халқ хўжалигини ва умуман жамият бошқарувини келажакда техник зиёлилар қўлига бериш керак. Натижада, ишлаб чиқаришда асосий ўрин тутган техник (тўғрироғи ишлаб чиқаришни ташкил этувчилар – ташкилотчилар) зиёлилар жамиятдаги хусусий мулкчилик системаини оқилона бошқарув системаига айлантирадилар. Шуни айтиб ўтиш лозимки, у ўз умрининг охирларида бу ғоядан воз кечди. Аммо, унинг ғоясини америкалик иқтисодчи Кеннет Гэлбрейт тўлиқ ва ҳар томонлама ривожлантирди.
Вебленнинг назариясидан фарқли ўлароқ Гэлбрейт келажакни лойиҳалаштирмайди, яъни 40–50 й. ичида бўлиб ўтган даврдаги реал ўзгаришларни қайд этади. У ўзининг "Янги индустриал жамият" номли асарида ҳозир мавжуд жамият иқтисодиётида устунлик қилиб турадиган йирик корпоратив сектор вужудга келишини кўрсатиб беради. Унинг муваффақиятли фаолияти "техноструктуранинг" ҳаракати билан таъминланади. Гэлбрэйт ишлаб чиққан "техноструктура" тушунчаси ўзида техник билимга эга бўлган оддий мухандисдан тортиб, то цех раҳбарлари, профессионал менеджер ва директорларга қадар ташкил этган йирик иерархик ташкилотни акс эттиради. Техноструктура унинг фикрича, жамоа идроки намояндаси ва у қарор чиқариш қудратига эга. Хулоса қилиб айтганда, техноструктура ҳокимиятга алоқадор бўлиб, ҳукмрон элитани ташкил этади.
80-й.ларнинг бошларидан, янги компьютер техникасининг пайдо бўлиши билан т. ғояси янги неотехнократизм, информациявий жамият, компьютерлаштириш тусига кирди. Булар қандай шаклга ёки тусга кирмасин, моҳияти умуман технократизмни илмий экспертизага асосланган ҳокимият деб таърифлаш мумкин.