Ўзбекистон республикаси давлат божхона қЎмитаси

3.Тинтув ўтказишнинг тактик усуллари 
 
Мазкур тергов харакатини ўтказиш тартиби ЎзР Жиноят процессуал 
қонунида белгиланган бўлиб унда кўрсатилган қоида ва талабларни бажариш 
шартдир. Шу билан бирга қонунда кўрсатилган тартиб қоидаларни 
криминалистик тактикаси услублари билан тўлдирилади, шундагина тергов 
харакатидан самарали натижа олинади. 
а) Шахсни тинтув тактикаси. Тергов қилиш жараѐнида жиноятда 
гумонланган шахсларнинг кийими, танаси ва ўзи билан бирга бўлган 
буюмларини текшириш шахсий тинтув тариқасида расмийлаштирилади. 
Мазкур тергов харакати жиноятда гумонланган шахсни ушлаш ва қўлга 
олишда шу жойнинг ўзида ѐки милиция ходимларининг хизмат хоналарида 
ўтказилади. 
Тинтув қилинаѐтганнинг шахси, гумонланаѐтган жиноятнинг турига 
қараб хавфсизлик чораларини таъминлаш зарур. Текширилаѐтган 
шахсларнинг тасодифий хужуми ѐки қаршилик кўрсатиши, жиноий 
жавобгарликдан бош тортиб қочишга харакат қилиш ҳолларини олдини 
олиш ва бартараф қилиш учун тезкорлик чоралари ва услублари мавжуддир. 
Биринчи навбатда текширилаѐтган шахсларни қўлларини кўтариб, орқа 

---

билан туриши таклиф қилинади, устки кийимининг чўнтаклари ва белдан оѐқ 
учларига умумий ушлаб текширилади, қурол ѐки қурол сифатида қўллашга 
мосланган нарсалар олинади. 
Хавфли оғир жиноятда гумонланган ѐки қидирувда бўлган шахсларни 
ушлаш вақтида. уларда отиш-портлаш қуроллари бўлиш эҳтимоли бўлса 
милиция ходимлари уларни қуролсизлантириш мақсадида қўлларига кишан 
солиб сўнгра тинтув-текширув ўтказадилар. 
Шахсий тинтув ўтказиш мақсади тинтилувчининг жиноятга алоқасини 
аниқлаш, унинг танаси, кийими ва буюмларида жиноятга оид изларни, 
ашѐларни топиш жабрланувчидан қолган излар, унинг қаршилик кўрсатиши 
натижасида қолган жароҳатлар ва бошқалар. 
Тинтув ўтказишда текширилаѐтганнинг шахсий ҳужжатлари, пул ва 
бошқа ѐнидаги металл, шиша буюмлари олинади. 
Шахсий тинтув устки кийимларни текширишдан бошланади: бош 
кийимнинг устки ва ички қисми, боши, сочлари, қулоқ супралари, устки 
кийимнинг авра ва астарлари, қидирилаѐтган ашѐнинг турига қараб зарур 
бўлса чоклар сўкилади ички қисми текширилади. 
Жиноятнинг ҳолатига қараб изланувчи нарсалар пойафзалда ҳам 
жойлаштирилган бўлиши мумкин. Текшириш жараѐнида пойафзалнинг 
пошнаси, сўкилиб оралиқ қисмлари текширилади. Айрим ҳолларда жиноят 
натижасида кийимининг устки қисмида ѐки текширилувчининг танасида 
жабрланувчининг қони ѐки бошқа моддаларнинг излари бўлиши мумкин. Бу 
ҳолларда махсус ѐритгич ѐрдамида кўзга кўринмайдиган излар, қолдиқ 
моддалар топилиши мумкин. 
Тинтувга таклиф қилинган мутахассис криминалистик илмий-техник