Ўзбекистон республикаси бош прокуратура академияси коррупцияга қарши курашиш илмий-таълим маркази

Холислик принципи 
Судьянинг холислиги унинг ўз бурчлари ва мажбуриятларини лозим даражада 
бажаришининг мажбурий шарти ҳисобланади. Бундай холислик чиқариладиган қарорнинг 
мазмунидагина эмас, балки уни қабул қилиш билан биргаликда кечадиган барча процессуал 
ҳаракатларда намоён бўлади.  
Ўз вазифаларини бажаришда судья муайян тарафни афзал кўришдан, муайян тарафга олдиндан 
инониб хулоса чиқаришдан ёки муайян тараф ҳақида олдиндан янглиш фикрга боришдан батамом 
холи бўлади.
Судьянинг одоб-ахлоқи суд мажлисларида ва суд биносидан ташқарида жамиятнинг, юридик 
касб соҳибларининг ҳамда суд процесси тарафларининг судьялар ва судлов органлари 
холислигига бўлган ишончини сақлаб туришда ва ошириб боришда кўмакдош бўлиши керак. 
Судья уни суд мажлисларида иштирок этиш ва суд ишлари бўйича қарор қабул қилиш 
ҳуқуқидан маҳрум этилишига асос бўлиб хизмат қилиши мумкин бўлган ҳаракатлар содир 
этишдан иложи борича ўзини тийиши керак.
Олдиндан маълум ёки фақат тахмин қилинаётган ишни кўриш бошлангунга қадар судья 
вазиятга оқилона баҳо бериш талабидан келиб чиқиб, мазкур ишнинг натижасига бирон бир тарзда 
таъсир қиладиган ёки процесс адолатли амалга оширилишини шубҳа остига қўядиган ҳар қандай 
шарҳдан тийилади. Судья омма олдида ёки бошқа йўсинда шарҳ беришдан тийилади, чунки 
бундай шарҳ бериши ишни бирор-бир шахс ёки масалага нисбатан олдиндан инониб хулоса 
чиқариш асосида кўриш ҳолларининг олди олинишига монелик қилиши мумкин.
Судья, агар муайян иш бўйича холислик билан қарор чиқариш имконсиз бўлса ёхуд чет 
кузатувчида судьянинг холислигига шубҳа келиб чиқадиган ҳолларда ишни кўришда 
қатнашишдан ўзини ўзи рад этиши хусусида арз қилади. Қуйида бундай ҳолларга оид айрим 
мисоллар шунчаки санаб ўтилади: 
а) судьяда тарафларнинг бирортасига нисбатан олдиндан инониб хулоса чиқарилган ёки 
янглиш фикр шаклланган бўлса, ёхуд кўриладиган ишга дахлдор қандайдир далилий фактлар 
судьяга ўзининг шахсий манбаларидан маълум бўлиб қолган бўлса; 
b) илгари худди шу низо предмети кўрилганда судья ишда адвокат сифатида иштирок этган 
бўлса ёки у бу ишга муҳим гувоҳ сифатида жалб қилинган бўлса; 
с) судья ёки унинг оила аъзолари кўриладиган ишнинг натижаларидан моддий манфаатдор 
бўлса;
d) ишни кўриш учун бошқа ҳеч бир суд тайинланиши мумкин бўлмаганлиги ёхуд ишнинг 
хусусияти тез ҳал қилинишини тақозо этаётганлиги туфайли, ишни ҳал этишда сусткашлик қилиш 
жиддий суд хатосига олиб келадиган бўлганлиги боис судьяни мазкур ишни кўришда иштирок 
этишдан четлатишнинг иложи бўлмаса.