Ўзбекистон республикаси бош прокуратура академияси коррупцияга қарши курашиш илмий-таълим маркази

I-БОБ.
ЮРИСТНИНГ КАСБ ЭТИКА ИНСТИТУТИНИНГ ПАЙДО БЎЛИШИ,
 
АСОСИЙ 
ТУШУНЧАЛАРИ, КАТЕГОРИЯЛАРИ ҲАМДА ПРИНЦИПЛАРИ 
 
§ 1.1. Касб этика институтининг пайдо бўлиши 
 
“Этика” сўзи қадимий юнонча «этос» (etos) сўзидан келиб чиққан бўлиб, уй, биргаликдаги 
яшаш макони, инсонларнинг турар жойи маъноларини англатади. Кейинчалик бу сўзнинг 
маъноси одоб, ахлоқ яъни инсон муомаласи доираси ва характери ўртасидаги алоқаларни, 
инсоният сифатининг муҳим белгилари, фазилатлари маъносини билдира бошлаган.
 
Этика – кишиларда 
одоб-ахлоқ 
муносабатларининг, 
тушунчаларнинг, 
қадриятларнинг, қонуниятларнинг вужудга келишини, уларнинг одамларни 
бошқаришдаги ўрни ва аҳамиятини ўрганади, умумлаштиради. 
 
Этика қулдорлик даври фалсафа илмининг ажралмас бир қисми сифатида вужудга келган, 
қадимги дунё донишмандларидан бўлмиш Арасту (милоддан аввалги 384–322 йиллар) томонидан 
атама сифатида муомалага киритилган. У биринчи бўлиб ахлоқшуносликни руҳшунослик билан 
сиёсатшунослик оралиғидаги алоҳида фалсафий фан сифатида тақдим этган ва уни “Этика” деб 
номлаган.
Арасту
ўз даврида мавжуд фанларни таърифларкан, уларни учта гуруҳга ажратади: назарий 
фанларга фалсафа, математика, физикани; ижодий фанларга санъат, бадиий ҳунармандчиликни; 
амалий фанларга эса этика ва сиёсатни киритади. Шу тариқа Этика фалсафа доирасидан ажралиб 
чиқади ва мустақил фан сифатида шакллана бошлайди. Ҳозирги вақтда «Этика» ижтимоий-
фалсафий фанлар тизимида ўзига хос ўринга эга бўлган фандир. 
«Этика» (ахлоқшунослик) – ахлоқнинг келиб чиқиши, моҳияти, хусусиятлари, жамият 
тараққиётидаги ўрни ҳақидаги фандир. У бошқа ижтимоий фанлар сингари ўз қонунлари ва 
категорияларига эга бўлиб, улар орқали ўз хулосаларини баён қилади.