Ўзбекистон республикаси банк-молия академияси

Молиявий кўрсаткичлар – активлар билан боғлиқ 
муаммоларни ҳал қилишнинг энг ишончли усулларидан 
October 2012. http://www.mckinsey.com/~/media/McKinsey/
dotcom/client_service/Risk/Working%20
papers/37Credit_Monitoring_for_Competitive_Advantage.ashx.

---

241
Ҳасан Ўткирович Раҳматов
биридир ва банклар учун ЭОТ маълумотларининг асосий 
манбаси ҳисобланади.
Молиявий кўрсаткичлар бошқа муаммоларни ҳам 
кўрсатиши мумкин, масалан:
· Тез-тез кредит текширувлари ва мижознинг сўровла-
ри унинг салбий кредит тарихи белгиларига ишора қи-
лади.
· Кредиторларга кафолатланган тўловлар зарур талаб-
га айланади.
· Депозитлардан қайтарилган товарлар ёки мижоз-
нинг ҳисобига қайтарилган чеклар сонининг кўпайиши.
· Амалдаги кредитлардан тўлиқ ва узоқ муддатларга 
фойдаланиш.
· Амалдаги кредитлар лимитини бузиш; масалан, ҳеч 
қандай бизнес мантиғисиз тўсатдан овердрафт кредит-
ларга буюртма бериш.
· Тиббий ходимлар каби учинчи шахсларга тўланмаган 
тўловларни тўлаш.
· Кечиктирилган ёки ўтказиб юборилган иш ҳақи 
тўловларининг юзага келиши.
· Вақтинча кредит олиш учун доимий ва режадан 
ташқари сўровлар.
· Дебиторлик, инвентаризация ва кредиторлик қарз-
лари ҳолатидаги ўзгаришлар.
5.1­жадвал
Молиявий кўрсаткичлар бўйича чора-тадбирлар
145
Кўрсаткичлар
Ўлчаш
Юқори
Ўрта Паст
Мижознинг 
кредитга
лаёқати
Кредит чеклари ва мижозлар тўғри-
сида сўровлар сонининг кўпайиши
Х
Мижознинг 
кредитга 
лаёқати 
Кредиторларга нисбатан кафолатли 
тўловлар учун кўпроқ зарурат, яъни 
аккредитивлар ёки банк чеклари
Х
145
www.turnaroundinternational.com маълумотлари асосида 
муаллиф томонидан ишлаб чиқилган.

---

242
Ҳасан Ўткирович Раҳматов
Мижознинг 
кредитга
лаёқати
Мижознинг ҳисобварағига қайта-
рилган чеклар
Х
Операцион 
кредитдан 
фойдаланиш
Амалга оширилган кредитлар узоқ 
муддат фойдаланиш
Х
Операцион 
кредитдан 
фойдаланиш
Амалдаги кредитлар, уларнинг ли-
митидан юқори; масалан, тўсатдан 
овердрафт буюртмаси
Х
Суд жараёни
Мижозга қарши суд жараёнлари-
нинг кучайиши
Х
Суд жараёни
Учинчи томоннинг даъволари, ма-
салан, ҳукумат органларига тегишли 
бўлган даъволар
Х
Харажатлар-
ни бошқариш
Иш ҳақи кечиктирилган ёки ўтказиб 
юборилган кредит (жуда жиддий 
вазият)
Х
Пул оқими
талаблари
Вақт ўтиши ёки қарз олиш учун тез-
тез ва тўсатдан сўровлар ўтказиш
Х
Пактлар ва
гаровларни
кузатиш
Амалдаги кредит шартномалари 
қисқарган ёки амалда эмаслиги
Х
Амалдаги 
кредитлардан 
тўғри фойда-
ланиш
Ҳодисаларга нисбатан ҳар қандай 
ноўрин тенденция; масалан, савдо 
ёки кредит сиёсатига зид бўлган 
тўлиқ ишлатилган кредит
Х