Ўзбекистон республикаси банк-молия академияси

Олтинчидан, банк актив амалиётлари иқтисодиётнинг 
бошқа тармоқ корхоналарини зарурий пул маблағла-
рини шаклланишида етакчи ўрин эгаллайди. Бу эса, ўз 
навбатида, мамлакат ялпи ички маҳсулотини ошиши ва 
иқтисодий ўсишни таъминланишига замин яратади. 
Эътиборли жиҳати шундаки, ҳозирги кунда бир қатор ти-
жорат банклари иқтисодий ночор корхоналарни балан-
сига олган ҳолда бевосита инвестиция лойиҳаларининг 
ташаббускори сифатида мазкур корхоналарни соғлом-
лаштириш, уларнинг фаолиятини қайта тиклаш, ички ва 
ташқи бозорларда рақобатдошлиги юқори бўлган маҳ-
сулотларни ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш жараёнига 
активларини жойлаштиришда фаоллик кўрсатишмоқда.
Шунга қарамай, банкларда активларнинг даромадлик 
даражасини баҳолашда халқаро тажрибада синовдан 
ўтган иқтисодий усул ва моделларни қўллаш долзарбли-
гича қолмоқда. Жумладан, бугунги кунда банклар ама-
лиётида банк назорати бўйича Базель қўмитасининг тав-
сиялари асосида банк молиявий ҳолатини стресс-тестлар 
ўтказиш усули орқали баҳолашнинг аҳамияти ортмоқда. 
Мазкур усул активлар самарадорлигига ликвидлик дара-
жаси, операцион фаолият, бозор баҳоси, бошқарув ва 
таваккалчиликларни баҳолаш тизими каби омилларнинг 
жиддий таъсирини аниқлаш имконини беради.
Мазкур таҳлил натижалари банк активлари ва пас-
сивларини самарали бошқариш ҳамда уларнинг сифати-
ни оширишда муҳим аҳамиятга эга. Банк активлари сама-
радорлигини таъминлаш бир қатор иқтисодий-ижтимоий 
асосларга эга (1.3-расм).

---

36
Ҳасан Ўткирович Раҳматов
Шу билан бирга, банклар фаолияти мижозларнинг 
кредитга лаёқатлилигини скоринг-таҳлил қилиш замона-
вий услубиётининг амалиётини янада кенгайтиришга 
эътибор қаратиш мақсадга мувофиқдир.
 
Иқтисодий асослар 
Банк тизими 
молиявий ҳолатини 
cоғломлаштириш 
Банкнинг мустақил 
ресурс базасини 
мустаҳкамлаш 
Мижозлар 
манфаатларини ҳимоя 
қилиш