Ўзбекистон Республикаси алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги

3. Ишлаб чиқаришдаги иқлим шароитлари

Ишлаб чиқариш муҳитида материология, яъни иқлим шароитини ифодаловчи омиллар - ҳавонинг ҳарорати, нисбий намлиги, барометрик босим ва иш жойларидаги ҳаво ҳаракатининг тезлиги кишининг иш қобилиятига, меҳнат унумдорлигига ва инсон организми фаолияти жараёнларига катта таъсир кўрсатади. Инсон танасидаги доимий харакат - организм терморегуляцияси физиологик ва кимёвий жараёнлар асосида ушлаб турилади ва шу асосда ташқи муҳит билан организм орасидаги иссиқлик алмашинувини тўлиқ таъминланади. Ҳароратнинг 15-20 ⁰С, нисбий намликнинг 35-70 % бўлиши моддалар алмашинуви ва иссиқлик ажралиши жараёнларини амалда ўзгартирмайди. Шу сабабли, олинган натижалар ва илмий изланишлар асосида шундай хулоса қилиш мумкинки, жуда иссиқ об-ҳаво шароити ҳам, жуда совуқ холатда ҳам иш унумдорлигини камайиши кўзатилади. Айниқса, ахборот технологиялари тизимида иш фаолиятида бузилишлар, маълумотларни нотўғри қабул килиниши ҳоллари учрайди. Демак, иш унумдорлигини ва самарадорлигини ошириш, учун хоналарни ёз пайтда албатта шамоллатиш, яъни муътадиллаш, қиш ойларида эса иситиш тизимидан унумли фойдаланиш лозим бўлади. Иситиш ёки мўътадиллаш натижасида об-ҳаво шароити маълум оптимал ҳароратга келтирилади ва меъёрий шароит ташкил этилади.
Назорат учун саволлар
1. Тананинг иш қобилияти нималарга боғлик?
2. Меҳнат физиологияси нимани ўргатади?
3. Иш жараёнида толиқишни олдини олиш мумкинми?
4. Ишлаб чиқариш эстетикаси нима?
5. Меҳнат унумдорлигига ранглар қандай таъсир қилади?
6. Иш жараёнида нормал об-ҳаво шароити қандай ташкил этилади?
Адабиётлар
1. Безопасность жизнедеятелности. Под. ред. С. В. Белова,
М, Высшая школа, 2002.
2. Ғ.Ё.Ёрматов, Ё.У.Исамухамедов, Меҳнатни муҳофаза қилиш, Тошкент, Ўзбекистон нашриёти, 2002
3. Ўзбекистон Республикасининг «Меҳнатни муҳофаза қилиш тўғрисидаги» қонуни. Тошкент, 1993.
4. Ў. Йулдошев У.Усмонов О. Қудратов. Меҳнатни муҳофаза қилиш, Тошкент, Меҳнат, 2001.
5. О.Қудратов.Т.Ғаниев. Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги. Тошкент, Меҳнат, 2004.