Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларни ривожлантириш вазирлиги тошкент ахборот технологиялари университети

17.5 Бир нечта қизиқарли сценариялар 
 
ТСР протоколини белгиланган иш тартиби жарёнидаги бир неча 
ҳолатни кўриб чиқамиз. 
Сценарий “квитанцияни йўқотилиши оқибатида, қайта узатиш”. 
Биринчи ҳолат 17.5-расмда таъсвир этилиб, “А” хост битта 
сегментини “В” хостга юбормоқда. Тасаввур қиламизки, сегмент 92- тартиб 
рақамида бўлиб, 8-байт маълумотни ташкил қилади. “А” хост ушбу 
сегментни юборганидан сўнг,“В” хостдан 100 тартиб рақами орқали 
тасдиқланишни кутади. Ҳисоблаймиз “ А” хостдан юборилган сегмен 

---

159 
муваффақиятли олинган, аммо “В” хостда ушбу сегмент йўқолган. Бунда 
кутишнинг тугаш интервал ҳолати кузатилади ва “А” хост қайтадан 
сегментни жўнатади. Хост “В” бу сегментни қабул қилиб, унинг тартиб 
рақамини аниқлайди, маълум бўладики бундай сегментни олдиндан қабул 
қилинганлигини. Бу ҳолат қайта юборилган сегментни олиб ташлашга 
келтиради. 
Расм.17.5. Квитанцияни йўқолиши ҳисобига, қайта юбориш. 
Сценарий “ 100 тартиб рақамини сегмент қайта юборилишни амалга 
оширмади”. 
Иккинчи ҳолат 17.6 расмда кўрсатилган. “А” хост кетма-кет иккита 
сегментни юбормоқда, улардан бирининг тартиб рақами 92 ва 8-бит бўлиб, 
иккинчи сегмент тартиб рақами 100 ва 20-байт маълумотни ушлайди. 
Тасаввур қиламиз, иккала сегмент “В” хостда муваффақиятли қабул қилинди, 
уларга иккита квитанция генерация этилиб уларнинг рақамлари 100 ва 120 
ҳолда тасдиқланди. Ҳисоблаймизки, бу иккала квитанциядан бирортаси ҳам 
кутиш интервалининг тугаши оралиғида етиб келмади. Бу ҳолатда “А” хост 
қайтадан 92- рақамли сегментни қайта юбориб, таймерни ишга туширади. 
Бунда “А” хост иккинчи сегмент квитанциясини олиб, янги кутиш тугаш 
интервали тугамагунча, иккинчи сегментни қайта юборишни амалга 
оширмайди.
Сценарий: ”Умумий квитанция, биринчи сегментни қайта юборишни олдини 

---

160 
олади”. 
Учинчи ҳолат 17.7. расмда келтирилган ва иккинчи ҳолатдан шу билан
фарқланадики, биринчи сегмент учун белгиланган квитанция йўқолади, 
иккинчи квитанция (тартиб рақами 120) эса “А” хостга кутиш тугаш 
интервалида етиб келади.
Расм.17.6. Қайта юбориш, 100-тартиб рақамли сегментни юбориш амалга 
оширилмаган ҳолати. 
Расм.17.7. Умумий квитанция, биринчи сегментни қайта юборишдан олдини олиши ҳолати. 
“A” хостда қабул қилинган бу квитанция хабар қиладики, барча байтлар шунингдек, 119- ҳам муваффақиятли “А" хостда 
қабул қилинган; шундай қилиб “А” хост иккита сегементдан бирортасини қайта юборишга эҳтиёжи бўлмайди.