Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги муҳаммад ал-хоразмий номидаги


МАЪЛУМОТЛАРГА ДАСТЛАБКИ ИШЛОВ БЕРИШ ДАСТУРИЙ



Download 7,67 Mb.
Pdf ko'rish
bet175/260
Sana25.02.2022
Hajmi7,67 Mb.
#291106
1   ...   171   172   173   174   175   176   177   178   ...   260
Bog'liq
2-qism-toplam-4-5-mart

 
МАЪЛУМОТЛАРГА ДАСТЛАБКИ ИШЛОВ БЕРИШ ДАСТУРИЙ 
ТАЪМИНОТИ (“IBMT_S”) 
Б.Б.Акбаралиев (доцент, Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги ТАТУ) 
Р.Х.Холиқназаров (катта ўқитувчи, ТВХТХҚТМОХМ)
Мазкур ишда маълумотларга дастлабки ишлов бериш, хусусан, 
объектларни тавсифловчи оптимал ℓ информатив тизимларни шакллантириш 
орқали белгилар фазоси ўлчовини камайтириш, ҳал қилувчи қоидалар орқали 
синфлаштириш ҳамда ўқув ва назорат танланмаларини шакллантириш 
бўйича таклиф қилинган усул ва алгоритмларга асосланган ҳолда ишлаб 
чиқилган “IBMT_S” дастурий мажмуанинг IDEF стандарти бўйича 
функционал (IDEF0) ва информацион (IDEF1X) тавсифлари келтирилган. 


383 
Дастурий мажмуа веб технологиялари асосида ишлаб чиқилган бўлиб, 
сервер қисмининг ўзи иккита қисмдан иборат: 
1) PHP дастурлаш тилида YII2 фреймворкида ишлаб чиқилган веб 
сервисда ўрганиш жараёнларини ташкил қилишга мўлжалланган қисми 
қобиқ дастурий модули. 
2) Java дастурлаш тили ёрдамида маълумотлар интеллектуал таҳлили 
масалаларини ечишга мўлжалланган сервис қисми.
Қуйида 
“IBMT_S” 
дастурий 
мажмуанинг 
IDEF0 
модели 
декомпозициясини келтириб ўтамиз. 
A0
«IBMТ_S» Дастурий 
мажмуаси Java сервери 
Синфлаштириш масаласи учун 
маълумотлар
l- информатив тизимларни 
шакиллантириш учун 
маълумотлар
Интеллектуал таҳлил
натижалари
М
ез
он
ла
р 
Ре
су
рс
ла
р
Я
қи
нл
ик
ф
ун
кц
ия
си

ме
тр
ик
а
Авторизация
«IBMТ_S» Дастурий 
мажмуасининг PHPда
ишлаб чиқилган қобиқ 
қисми
Фойдаланувчи 
логини
Фойдаланувчи 
пароли
Ф
ой
да
ла
ни
ш
да
ра
ж
ас
и
М
аъ
лу
м
отл
ар т
ўл
иқ
ли
ги
ни
те
кш
и
ри
ш
К

ки
н
қ
ўш
н
ила
р 
алг
ори
тм
и
Б
ахол
арн
и
хи
соб
ла
ш
ал
гор
итм
и
Х
улос
а д
ара
хти
ус
ули
Н
ей
рон
тўрла
ри
Т
ўл
а т
ан
ло
в усули
Т
арти
б
ла
ш
ус
ули
С
ам
ара
_
1
ус
ули
С
ам
ара
_

ус
ули
Т
ас
од
и
ф
и
й та
н
лов
ус
ули
Ўқув ва назорат танланмалар 
учун маълумотлар
Im
pul

ус
ули
1-расм. “IBMT_S” дастурининг IDEF0 модели кенгайтирилган декомпозицияси 
Кўриниб турибдики, дастурий мажмуа учун кирувчи маълумотлар
асосан, вектор ёки матрица кўринишида бўлиб, уларнинг элементлари сонли 
ёки турли турдаги қийматларни қабул қилиши мумкин. Бунда тизимга 
кирувчи маълумот: 

дастурий мажмуадан фойдаланиш учун фойдаланувчидан талаб 
этиладиган маълумотлар; 

ўқув ва назорат танланмаларлар учун вектор ва матрица кўринишидаги 
маълумотлар ёки мазкур танланмаларни дастур ёрдамида шакллантириш 
учун маълумотлар шакллантириш (масалан, 𝑁 белгилар фазоси ўлчови, ℓ 
сони, 𝑟 синфлар сони ва хоказо); 

ℓ информатив тизимларни шакллантириш учун маълумотлар; 

синфлаштириш масаласини ечиш учун матрица кўринишидаги ўқув ва 
назорат танланмалардан иборат маълумотлар. 
Моделга таъсир этувчи усул ва алгоритмлар қуйидагилардан иборат: 

ўқув ва назорат танланмаларини шакллантириш усули (қоидаси);

ℓ информатив тизимларни шакллантириш бўйича усул ва алгоритмлар; 

синфлаштириш масаласини ҳал қилиш бўйича усул ва алгоритмлар. 
Шу билан бирга дастурий мажмуага таъсир этувчи омиллар:


384 
мезонлар - эвристик (хусусан, фишер типидаги), статистик, информацион; 
яқинлик ва/ёки ўхшашлик функциялари, масалан, эвклид метрикаси, хемминг 
масофаси ва бошқалар. 
Моделдан чиқувчи натижа сифатида интеллектуал таҳлил учун 
моделлар ва таҳлил натижаларини келтириш мумкин. 
Бундан кўриниб турибдики, фойдаланувчилар ўзларига керакли бўлган 
натижаларни олишлари учун рўйхатдан ўтган ҳолда интеллектуал таҳлил 
учун лозим бўлган бошланғич маълумотларни киритади ва тегишли 
алгоритмни ишга туширади. 
Фойдаланувчилар ва улар фойдаланган моделлар ҳақидаги маълумотлар 
ва билимлар базасининг IDEF 1x модели қуйидагича: 
2-расм. Маълумотлар базасининг ахборот IDEF1x модели 
Маълумот базаси реляцион маълумотлар базаси турига тегишли бўлиб, 
бунда ҳар бир жадвал маълум бир функционал вазифага эга. 
“IBMT_S” дастурий мажмуаси сервисга йўналтирилган архитектура 
(SOA-servis oriented architecture) асосида лойиҳаланган. Унинг умумий 
кўриниши қуйидагича: 
3-расм. IBMT_S дастурий мажмуанинг умумий кўриниши 
“IBMT_S” дастурий мажмуаси учун аппарат ва дастурий таъминот 
бўйича минимал талаблар қуйидагилардан иборат: 
Аппарат таъминоти учун талаблар: 
Сервер учун: 

Разрядлилик:x86 (52-bit) ёки х64

Марказий процессор [CPU]:Pentium 4 1 GHz ёки ундан юқори 


385 

Доимий хотира [HDD]:2 Gb ёки ундан юқори

Оператив хотира [RAM]:512 Mb ёки ундан юқори 

Интернет: Кенгполосали интернет тармоғи

Экран кенгайтмаси:SVGA 640x480 ёки ундан юқори 
Мижоз компьютер учун: 

Разрядлилик: x86 (52-bit) ёки х64 

Марказий процессор [CPU]: Pentium 5 600 МHz ёки ундан юқори 

Доимий хотира [HDD]: 1 Gb ёки ундан юқори 

Оператив хотира [RAM]: 256 Mb ёки ундан юқори 

Интернет: ихтиёрий
Дастурий таъминот учун талаблар (Веб сервисни сервер компьютери 
учун): Linux операцион тизим оиласига кирувчи Debian (версия 7.0 
Wheezy) – очиқ кодли эркин тарқатиладиган операцион тизими, интер-
претатор - Java 8, назорат учун – браузер (Google Chromе, Opera, Firefox), 
тақсимланган хисоблашларни бажариш учун - Apache Spark, Python 
асосида микро веб сервис яратиш учун - Flask фреймворки. 

Download 7,67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   171   172   173   174   175   176   177   178   ...   260




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish