Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини

Adabiyotlar: 
1. 
Karimov I.A. Barkamol avlod orzusi -T.: O‘zbekiston, 1999. S. 143. 
2 
M.X.To‘xtaxo‘jaeva,Nishonovava boshqalar “Pedagogika” Toshkent 2010y.
3. 
X.I.Ibragimov, U.A.Yo‘ldoshev, X.Bobomirzaev Pedagogik psixologiya 2009 
TELEKOMMUNIKATSIYA TARMOQLARINI SHAKLLANTIRISHDA 
CISCO PACKET TRACER DASTURIY MAHSULOTINING TADBIQIY 
O‘RNI 
B. Turg‘unov, A. Boyxonova 
TATUFF 
Rivojlanish bu - zamonaviy innovatsion texnologiyaning o‘z soxalarga qay 
darajada kirib borganligini va tadbiqining mosligi nuqtayi nazaridan kelib chiquvchi 
tushunchadir. Bugungi dolzarb rivojlanish muhitida aytish mumkinki, soxaning 
faoliyatini o‘zida muassam etgan zamonaviy loyihalarning o‘rni beqiyos. Ya’ni, 
ayni maqsadda ishlab chiqilgan dasturiy vosita sifatida nazariy hamda amaliy 
ko‘nikmalarga asos bo‘layotgan bu kabi dasturiy maxsulotlarning o‘rni o‘z va yon 
soxalarning rivojiga ham turtki bo‘layotganligi ayni haqiqatdir. 
Bizga ma’lumki, telekommunikatsiya – global tarmoq orqali axborot 
almashish imkonini beruvchi jarayondir. Bugungi kunda butun dunyo aloqa va 
axborot almashinish jarayonining asosida turuvchi telekommunikatsiya soxasining 
rivoji ayniqsa ahamiyatga egaligi uning keng miqiyosda qo‘llanilishiga bog‘liq 
desak, aslo mubolag‘a bo‘lmaydi. Shunday ekan, bu soxa tarmog‘ining rivoji ham 
ayni soxa takomili bilan bog‘iq va uzviy bo‘lmog‘i shart. Shu nuqtayi nazardan, 
bugungi kunga kelib tellekommunikatsiya tarmog‘ining targ‘ibotchilari va 
o‘rganuvchilari tomonidan turli ijodiy loyihalar amalga oshirilmoqda. Fikrimizning 
yorqin misoli sifatida Cisco kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan, mavjud 
barcha elementlari va ularning tavsiflari jamlangan Cisco Packet Tracer dasturini 
olaylik. Ushbu dasturiy maxsulotning asosi tellekommunikatsiya tarmog‘ini yaratish 
hamda uni tadqiq etishda simulyator yordamidan foydalanishdan iborat. Cisco 
Packet Tracer (Computer Information system Company) telekommunikatsiya 
tarmoqlarini o'rganishda va loyihalashda foydalanish uchun tavsiya etilgan. Dastur 
bevosita vertual chiqishga egaligi jihatidan tayyorgarlik jarayonini mahoratini 
oshiradi. Unga asoslangan holda, uskunalardan bilvosita foydalanish va lokal, 
hududiy va global tarmoqlarni sozlash ishlarini bajarishi mumkin.
Tellekommunikatsiya tarmog‘ini loyihalashda bevosita ushbu loyihaning 
imkoniyatlaridan foydalanishimiz mumkin. U oson va qulay ishchi muhitini 
yaratadi. Dastur haqiqatga juda yaqin holatda ishlab chiqilgan bo‘lib, uning bevosita 
sozlash jarayonidan vertual (Packet Tracer dasturi orqali) sozlashning bittagina 
farqi– qurilmalarni o‘zidan CLI (komanda interfeysi) sozlash imkoniyati 
mavjudligidir. Unda tarmoq tizimlarini ishlab chiqish, qurilmalarini shaxsiy yoki 
ko‘p funksiyali faoliyatini sozlash mumkin. Bu esa o‘z o‘rnida ijodiy tanqidiy 

---

308 
fikrlash muamolarini ijobiy hal etadi va bir necha tarmoq konsepsiyasini 
imkoniyatlarini taqdim etadi. Ya’ni, soxa vakillarini qiziqishlarini oshiradi va 
faoliyatni sezilarli soddalashtiradi. Cisco Packet Tracer ushbu jarayonda eng kuchli 
tarmoq simulyatori sifatida bevosita soxa vakillari uchun tezkor tarmoqni 
o‘rganishdagi amaliy ko‘mak beruvchi dasturiy vosita hisoblanadi. 
Shu o‘rinda, innovatsion dasturiy ta’minot ta’lim vositalarining AKT 
texnologiyalarida tushunishga yordam beradigan qobiliyatlarini o‘rganuvchilarga 
amaliy yordam sifatida taqdim etadi. Cisco Packet Tracer telekommunikatsiya va 
loyihalash injenerlarining ishchi qurilmasi sifatida ta’lim jarayonida o‘qitish sifatini 
oshirish uchun xizmat qiladi.