Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини

IS-IS protokoli terminologiyasi 

IS (Intermediate System – oraliq tizim) – marshrutizatorlar; 

Protokol ES (End System – ohirgi tizim) – foydalanuvchilar; 

CLNS (Connectionless Network Service) - OSI modelining 3-sath 
protokoli, aloqa o'rnatmasdan ma'lumotlarni uzatish protokoli; 

LSP (Link-State Packet-ulanish holati paketi) - kanal holati paketi (OSPF 
dagi LSA ga o'xshash); 

CSNP (Complete Sequence Number PDU) - router holati ma'lumotlar 
bazasida (OSPF dagi DD paketiga o'xshash) joylashgan barcha kanal holatining 

---

265 
(LSP) ro'yxati. CSNP ma'lumotlar bazasida har bir kirish uchun LSP identifikatori, 
yashash vaqti (lifetime), tartib raqami va checksum qiymatini o'z ichiga oladi; 

PSNP (Partial Sequence Number PDU) - qo'shni router bazasidagi (OSPF 
dagi analog LSR kabi) ma'lum LSP ma'lumotlarini olish uchun yuborilgan IS-IS 
router so'rovi. U quyidagilar uchun foydalaniladi: LSP paketlaridan birini olishni 
tasdiqlash (nuqta-nuqta (point-to-point) tarmog'ida); LSP marshrutizatorining 
ma'lumotlar bazasida mavjud yoki mavjud emasligini (nuqtadan-nuqtaga (point-to-
point) yoki uzatiladigan tarmoq bo'limlariga (broadcast)) aniqlovchi so`rov yuborish 
uchun; 

DIS (Designated Intermediate System-belgilangan oraliq tizim) ma'lum 
bir segmentdagi barcha marshrutizatorlarga LSP paketlarini to'ldirish uchun 
ishlatiladigan, mo'ljallangan qidiruv tizimi. 
OSI da terminologiya va marshrutlash xususiyatlarining tavsifi 
CLNS manzillash 

CLNS manzillari interfeys sifatida IP manzilga o`xshab bitta qurilmaga 
emas, balki barcha qurilmalarga tegishli hisoblanadi; 

NSAP (Network service access point) – tarmoq xizmatiga ulanish nuqtasi; 

NSEL (NSAP selektori) - NSAP-manzilning bir qismi. Bitta 
marshrutizatorda ishlaydigan ma'lumot xizmatlarini ajratish uchun foydalaniladi (IP 
tarmoqlarida TCP / UDP portiga ulash mumkin); 

Agar NSEL 0 ga teng bo'lsa, NSAP - "NET" (tarmoq ob'ekt nomi) deb 
nomlanadi. 
1-rasm. NSAP manzili tuzilishi 
NSAP manzili tuzilishi va tarkibi: 
 IDP (Initial Domain Part - Boshlang`ich domen qismi): 

AFI (Authority and format identifier – vakolat va format identifikatori); 

IDI (Initial Domain Identifier - dastlabki domen identifikatori); 
 DSP (Digital Signal Processor – Raqamli signal protsessori): 

High-Order DSP (Yuqori darajali DSP); 

System ID (Tizim identifikatori) - tarmoqdagi marshrutizatorning yagona 
identifikatori. Konfiguratsiya qulayligi uchun ushbu identifikatorga marshrut 
tayinlangan IP manzillari bilan mos kelish tavsiya etiladi. Buning uchun har bir 
seksiyadagi IP manzillari o'nlik tizimdagi oktet qiymati <100 bo'lishi (masalan, ip 
manzili: 172.16.10.1 tizim identifikatoriga tarjima qilingan bo'lsa: 172.016.010.001) 
talab etiladi; 

---

266 

SEL (Selector - tanlovchi) – oxirgi tanlash bayti hisoblanib, u bog`lanish 
hosil qilinishi kerak bo`lgan qurilmani tanlash vazifasini bajaradi.