Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги

Da’voga qarshi moddiy huquqiy e’tirozlarning mazmuni da’vogar suddan talab qilgan subyektiv moddiy huquq turli sabablarga ko‘ra mavjud emasligi haqidagi dalillarni keltirishdan iboratdir.



Da’voga qarshi e’tirozlarning sud tomonidan e’tiborga olinishi oxir oqibat da’vogarning da’vo talablari qanoatlantirilishini rad etishga, javobgarning manfaatlariga xizmat qiluvchi hal qiluv qarorining chiqarilishigi xizmat qiladi.

Da’voga qarshi protsessual huquqiy e’tiroz bu – mazkur sud jarayonining haqiqiy emasligini isbotlashga qaratilgan javobgar tomonidan bildirilgan dalildir.

Masalan, javobgar sudga fuqarolik ishining tegishli emasligini ko‘rsatib, uni tegishlicha isbotlashi mumkin. Bu esa sud tomonidan ish yuritilishini tugatilishiga olib keladi. Javobgar manfaatini himoya qilishning ikkinchi protsessual vositasi qarshi da’vodir. Qarshi da’vo javobgar da’vogarga asosiy protsessda birgalikda ko‘rib chiqish uchun bergan da’vosidir.

E’tirozdan qarshi da’voning farqi shundaki, bunda da’vogarning talabiga qarshi boshqa biron bir moddiy huquqiy talab qo‘yiladi.
FPKning 199-moddasiga muvofiq, sud tomonidan ish bo‘yicha hal qiluv qarori chiqarilguniga qadar javobgar dastlabki da’vo bilan birgalikda ko‘rib chiqish uchun da’vogarga nisbatan qarshi da’vo taqdim etishga haqli. Qarshi da’vo taqdim etish da’vo taqdim etish to‘g‘risidagi umumiy qoidalar bo‘yicha amalga oshiriladi, ya’ni u FPKning 189-moddasiga muvofiq rasmiylashtirilishi, u bo‘yicha davlat boji to‘lanishi, javobgarlar (ya’ni birinchi da’vo bo‘yicha da’vogarlar) soniga muvofiq nusxalar ilova qilinishi lozim.
Qarshi da’voni qabul qilish shartlari FPKning 200-moddasida belgilangan. Quyidagi hollarda sudya qarshi da’voni qabul qilishi shart:
1) qarshi da’vo dastlabki da’voni qoplashga qaratilgan bo‘lsa;
2) qarshi da’voning qanoatlantirilishi dastlabki da’vo qanoatlantirilishini butunlay yoki qisman istisno etsa;
3) qarshi va dastlabki da’vo o‘rtasida o‘zaro bog‘lanish mavjud bo‘lib, ularni birga ko‘rish nizo tezroq va to‘g‘ri hal qilinishiga yordam bersa.