Zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

6-MAVZU. DAVLAT MEXANIZMI


Mavzuning asosiy yo‘nalishlari:

1. 
   Davlat mexanizmi va uning tarkibiy elementlari
   
2. 
   Davlat organlarining turlari: markaziy va boshqaruv organlari; oliy va mahalliy vakillik organlari
   
3. 
   Hokimiyatlar bo‘linishi – davlat hokimiyatini tashkil etishning huquqiy shakli sifatida
   

6.1. DAVLAT MEXANIZMI
VA UNING TARKIBIY ELEMENTLARI

Davlat hokimiyatini amalga oshirish mexanizmi murakkab va keng qamrovli kategoriya (bosh tushuncha) bo‘lib, u o‘z ichiga davlatga oid barcha tuzilmalarni oladi. Davlat mexanizmi tarkibiga nafaqat davlat hokimiyati va funksiyalarini amalga oshiruvchi davlat organlari, balki, davlat korxonalari, muassasalari, davlatga oid boshqa turli tuzilmalar ham kiradi.

D
Davlat mexanizmi bu – davlat hokimiyatini, davlatning vazifa va funksiyalarini amalga oshiradigan davlat organlari, muassasalari, korxonalari, davlatga oid tuzilmalarning yaxlit ierarxik (pog‘onaviy joylashgan) tizimidir.
avlat mexanizmining tarkibiy elementlari o‘rtasida o‘zaro ierarxik (pog‘onaviy) bo‘ysunish mavjud. Davlat mexanizmining muhim qismini dvlat apparati tashkil etadi, davlat apparati tarkibiga faqat davlat-hokimiy vakolatga ega bo‘lgan davlat organlarigina kiradi. Masalan, O‘zbekistonning davlat apparati deganda, biz Prezidentlik institutini, qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi (vazirliklar, davlat qo‘mitalari, qo‘mitalar, agentliklar, markazlar, inspeksiyalar va boshqa.), sud hokimiyati (Konstitutsiyaviy sud, Oliy sud hamda ma'muriy-hududiy bo‘linmalardagi quyi sudlar, prokuratura organlari va ularning tarkibiga kiradigan boshqa tuzilmalarni tushunamiz.