Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

Гумон қилинувчилар ва ўғирланган мулклар яширилиши мумкин деб 
гумон қилинган шахсларнинг турар жойларида ҳам тинтув 
ўтказилади. Кўпинча жиноятчилар ўғирланган буюмларни ертўла, че-
рдак, молхона ва шунга ўхшаш жойларда сақлашлари мумкин. Шунинг 
учун бундай жойлар диққат билан текширилиши лозим. Бундан 
ташқари ҳовли жойларда дарахт таглари, томорқа жойлари ҳам ал-
батта тинтув қилиниши шарт. 
Тинтув жиноятчини қидириб топиш мақсадида ҳам ўтказилиши му-
мкин. Бундай вақтларда жиноятчининг яшириниб турган жойини у билан 
алоқа қилиб турган шахсларни кўрсатувчи турли ҳужжат (турли ѐзишма-
лар, почта квитанциялари ва ҳ.к) ларга алоҳида эътибор қаратилмоғи ло-
зим.
Гумон қилинувчи баданида жиноят изларини, белгиларини аниқлаш 
мақсадида гувоҳлантириш ҳам ўтказилади. Кўпинча жиноятчилар 
ўғирликни содир этишда шошилиб бирон аъзосини жароҳатлантириши, 
қўлида турли доғлар, чанг, тирноқ тагида ѐғ, ун, шакар ва ҳоказо 

---

маҳсулотларнинг қолдиқлари бўлиши мумкин. Бундай ҳолатларга ҳам 
алоҳида эътибор қаратилмоғи лозим. 
Гувоҳ ва гумон қилинувчиларнинг кўрсатувларини текшириб кўриш 
учун тергов эксперименти ҳам ўтказилади. Ўғирлик жиноятини тергашда 
у ѐки бу ҳаракатни бажариш қобилиятини текшириб кўриш мақсадида те-
ргов эксперименти ўтказилади. Масалан: тинтув вақтида гумон 
қилинувчидан олинган калит билан ўғирлик содир этилган уй ѐки бино 
эшигидаги қулфни ечиш мумкин ѐки мумкин эмаслик ҳолатини текшириб 
кўриш. 
Ўғирлик жиноятини тергашда турли суд экспертизалари ҳам тайин-
ланиши мумкин. Ушбу жиноятни тергашда криминалистик, суд-тиббиѐт, 
суд-химия, товаршунослик экспертизалари тайинланади. 
Криминалистик экспертизаси энг кўп тарқалган экспертиза турлари-
дан ҳисобланиб, ўғирлик жиноятларини тергашда трасологик хатшу-
нослик (дастхатлик) экспертизалари тайинланади. Воқеа жойидан кўпинча 
бармоқ излари, пойабзаллардан, бузиш қуролларидан қолган излар топи-
лади. Терговчи излардан нусхалар (намуналар) олиб дактилоскопик ѐки 
бузиш қуроллари, оѐқ излари бўйича трасологик экспертиза тайинлайди. 
Суд-тиббиѐт экспертизаси ўғирлик содир этилган жойдан қонга ўхшаш 
доғлар бузиш қуроллари, буюмлар, ойна синиқлари ҳамда чекиб ташлан-
ган папирос қолдиқлари, соч толалари топилганда тайинланади. Экспер-
тиза ѐрдамида воқеа жойидан қон доғлари мавжуд бўлган предметлар, бу-
зиш қуролларидаги қон гуруҳи гумон қилинувчи сифатида ушланган шах-
снинг қон гуруҳига тўғри келишлиги ѐки келмаслиги масалалари ҳал эти-
лади. Бу маълумотлар гумон қилинувчининг ўғирлик жиноятини содир 
этишда алоқадор эканлигини ҳал этишда муҳим аҳамиятга эга.
Суд-химия экспертизаси гумон қилинувчидан ѐки бузиш қуроллари-
дан топилган турли моддалар (клей, буѐқ, чанг, турли кимѐвий модда 

---

доғлари) таркиби воқеа жойидан олинган моддалар таркибига мос кели-
шлик масаласини ҳал этиш мақсадида тайинланади. 
Товаршунослик экспертизаси асосан ўғирланган предметларнинг 
гумон қилинувчидан топилган предметлар билан бир таркибли ѐки фарқ 
қилишлик масаласини ҳал этиш мақсадида тайинланади.