Ўzbekiston respublika oliy va ўrta maxsus

 
1.4. Hal qiluvchi vazifalarga odamlar tanlash 
Qobiliyatli 
boshqaruv 
komandasini 
yaratish 
muvaffaqiyatli 
faoliyat 
ko„rsatadigan tashkilotni asosini tashkil etadi. Strategiyani yurituvchilar strategiyani 

---

37 
muvaffaqiyatli amalga oshiradigan boshqaruv komandasining tarkibini aniqlashi 
so„ngra har bir lavozimga munosib nomzodlarni tanlashlari lozim.
Ba‟zida mavjud boshqaruv komandasini takomillashtirish yetarli bo„ladi, ba‟zida 
esa sharoitga mos keluvchi rahbar tashqaridan jalb etiladi. Keskin o„sish va 
rivojlanish davri yoki talab etiladigan kadrlarning etishmasligi oqibatida quyi 
pog„onalardan kadrlarni rahbarlikka jalb etish orqali tashkilotni boshqaruv 
komandasini shakllantirish odatiy hol hisoblanadi. 
Boshqaruv komandasini yaratishda qanaqa tajriba, bilim, radriyatlar, boshqaruv 
usullari va shaxsiy sifatlar tashkilot strategiyasini muvaffaqiyatini ta‟minlashini 
aniqlash muhim ahamiyatga ega. 
Ishonchli boshqaruv komandasini yaratish – bu juda dolzarb tashkiliy funksiya 
bo„lib, ushbu muammoning muvaffaqiyatli hal etilishi strategiyani amalga oshirilishi 
yo„lida birinchi qadamdir. 
Hal etuvchi sohalarni etuk mutaxassislar bilan ta‟minlash muhim tashkiliy 
masala hisoblanadi. Strategiyani «a‟lo» darajada yaratish orqali raqobat ustunligiga 
ega bo„lish mumkin bo„lmasa, uni sifatli tatbiq etish orqali muvaffaqiyatga erishish 
mumkin. Korxonalar o„xshash strategiyalar orqali raqobatlashadigan vaziyatda 
strategiyani samarali tatbiq etilishi raqobat ustunligiga asos bo„ladi. Masalan, 
«Honda» korxonasining asosiy raqobat ustunligi bu benzinli dvigatellar 
texnologiyasini yaxshi bilishidir, «Intel» korxonasi esa personal kompyuterlar uchun 
murakkab mikrosxemalarni yaratadi, «Sony» korxonasi elektron texnologiyalar 
sohasida yetakchi hisoblanadi. 
Strategiyani tatbiq etuvchilar hal kiluvchi sohalarda ko„nikmalarning quyidagi 
xususiyatlarini e‟tiborga olishi tavsiya etiladi: 

Odatda tor ixtisoslashuv bilangina chegaralanib bo„lmaydi, korxonaning 
hamma bo„linmalarida yaratiladigan o„ziga xos tashkiliy sifat to„g„risida gap yuritish 
lozim. 

Ko„nikmalar ishchi guruhlar va bo„limlarning hamkorlikdagi faoliyati 
natijalaridan shakllanganligi sababli brigadirlarga va bo„lim boshliqlariga korxonani 
raqobat ustunligini shakllantirish majburiyatini yuklab bo„lmaydi. 

---

38 

Tayanch sohadagi ustunlikni uzoq muddatli raqobatdoshlikka aylantirish 
uchun ushbu masalaga raqobatchilarga nisbatan ko„proq e‟tiborni qaratish lozim. 

Xaridorlarning talablari turlicha o„zgarishi mumkin. Ushbu o„zgarishlarni 
oldindan aniq ko„rish mumkin emas. Shu sababli o„zgarishlarni oldindan prognoz 
qilish bazasi va ko„nikmalari yyetarlicha keng va moslashuvchan bo„lishi lozim.
Ko„nikmalar turli-tuman bo„lishi quyidagilarni nazarda tutadi: 
1.
Insoniy resurslarni va bilimlar bazasini boshqarish. 
2.
Narxni yaratuvchi zanjirdagi ishchi guruhlar harakatlarini muvofiqlashtirish. 
3.
Ushbu muammolarni yetakchi yoki katta menejerlarga topshirish maqsadga 
muvofiq hisoblanadi. 
Minimal moliyaviy xarajatlarni ta‟minlash uchun «Gray» (katta EHMlar), 
«Lotos» (programma ta‟minoti), «Honda» (kichik dvigatellar) korxonalari iqtidorli 
mutaxassislar guruhini qayta tashkil etib, ularni maxsus loyihalarni bajarishga 
yo„naltiradilar. Ichki aqliy potensialni safarbar qilish orqali korxona muvaffaqiyatga 
erishadi. Ushbu korxonalar katta operatsiya smetalari hisobiga emas, balki faoliyatni 
ustakorlik bilan tanlash, tayyorgarlikka e‟tibor berish, kuchli madaniy ta‟sir qilish, 
hamkorlik, motivlash, vakolatlar, tashkiliy moslashuvchanlik, ma‟lumotlar 
bazasining sifatliligi hisobiga muvaffaqiyatga erishadi. 
Tayanch ko„nikmalar shakllanib, o„z natijasini bera boshlagandan keyin ham 
strategiyani amalga oshirish uchun javobgar shaxslarning tinchlanishga haqi yo„q. 
Bozordagi vaziyatni o„zgarishini e‟tiborga olib, ko„nikmalarni doimo kengaytirish, 
guruhlash va rivojlantirish lozim. Chunki ko„nikmalar korxonani raqobat ustunligini 
yaratadi. Korxonani o„ziga xos maxsus ko„nikmalarini raqobatchilar o„zlashtirishi 
juda mushkul. Shu sababli maxsus ko„nikmalar uzoq muddatli ustivor 
raqobatbardoshlikni ta‟minlaydi.