Ўзбекистон респубикаси

ISO 22000:2005 стандарти истеъмолчи талабларига ва бозор мақсадларига асосланган ягона стандартдир. ISO 22000:2005 стандартини яратиш ва жорий қилишда ISO 22004, ISO 9004 ва ISO 15161 стандартларидан фойдаланиш тавсия қилинади.
ISO 22000:2005 стандарти талаблари катта кичиклигидан қатьий назар озиқ-овқат маҳсулотлари яратиш фаолиятида бевосита ёки билвосита қатнашувчи ҳар қандай корхона учун мўлжалланган. Масалан:

• 
  ем-хашак ишлаб чиқарувчи корхоналар;
  
• 
  озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқарувчилар;
  
• 
  чакана савдогарлар;
  
• 
  умумий овқатланиш жойлари;
  
• 
  озиқ-овқат маҳсулотлари билан алоқадор булган бошқа ишлаб чиқарувчилар учун мўлжалланган.
  

ISO 22000:2005 стандарти талабларига мувофиқ жорий қилинган озиқ-овқат маҳсулотлари хавфсизлиги менежменти тизими корхонага қуйидаги афзалликларни беради:

• 
  Ташкилот озиқ-овқат маҳсулотлари хавфсизлиги сифат менежменти тизимини халқаро талабларга мувофиқ сертификатлаштира олишни;
  
• 
  Бутун дунёда тан олинган принциплар асосида бошқариш имкониятни
  
• 
  Ишга яроқли ўлчов асосида бошқаришни;
  
• 
  Ишлаб чиқарилган маҳсулот хавфсизлигини ҳужжатли тасдиқланиши;
  
• 
  Халқаро бозорга чиқа олиш;
  
• 
  Тендерларда иштирок эта олиш;
  
• 
  Ишлаб чиқарилаётган маҳсулотга истеъмолчининг ишончининг ошиши ва маҳсулотнинг рақобатбардошлигининг ўсиши каби имкониятларни беради.
  

Сифат менежменти тизимини бизнес билан интегрирлаш. Менежментга тизимли ёндашув тамойили (ISO 9000:2005) сифат менежментидан барча ташкилотларни менежмент сифатига ўтишни тақозо этади. Ташкилот ISO 9004:2009 стандартига мувофиқ истеъмолчилар сўровларига ва бошқа қизиқувчи томонларнинг (мулкдорлар, таъминотчилар, ишчилар, жамият, ҳамкорлар) эҳтиёжларига баланслаштирилган (тизимли) ёндашувни таъминлаш лозим (2.10-расм).
ISO 9000 стандартларининг 1994 йилги версиясида ишлаб чиқарувчи ва истеъмолчининг ўзаро муносабатлари бизнес соҳасида, яъни ташкилотнинг умумий менежментига кучсиз таъсир этар эди. Шунинг учун ISO 9000 стандартларининг янги версиясида TQM (Ялпи сифат бошқаруви) тамойилларига асосланган турли хил ишбилармонликни такомиллаштириш моделлари MBNQA, EFQM ва бошқалар, улардан (EFQM такомиллаштириш модели) TQM моделини янгилангани бўлиб ҳисобланади.
Шундай қилиб, “сифат атрофида айланувчи” бизнесни бошқаришни такомиллаштириш асосида сифатни ҳамма томонлама англанлишни олдини олиз лозим бўлган бизнесни бошқариш модели яратишга уринишлар амалга оширилди. ISO 9000 стандартлари менежментга тизимли ёндашув тамойлини англатган барча қизиқувчи томонлари қаноатланиши талабларини бажаришга асосий эътибор қаратган бизнес билан интегрирлаш йўналишини мустаҳкамлайди. Охирги вақтларда (асосан хорижда) ISO 9000 стандартларига асосланган СМТ ни EFQM билан интегрирлаш йўналишида фаол тадқиқотлар олиб борилмоқда.
Бунинг учун қуйидаги муаммоларни ҳал қилиш лозим:
1. Барча қизиқувчи томонлар (истеъмолчилар, ишчилар, таъминотчилар, ҳамкорлар, жамият)нинг қаноатланганлигини баҳолаш методини ишлаб чиқиш.
2. Барча қизиқувчи томонлар талабларини қаноатлантириш нуқтаи назаридан ташкилотни оптимал риволаниш стратегиясини аниқлаш методологиясини яратиш. Бундай стратегия асосида кейинчалик сифат соҳасидаги сиёсат ва мақсадларни, бу мақсадларга эришишни таъминловчи маҳсулот, жараён ва уларга талабларни шакллантириш лозим.
3. Корхонада (умумий сифатга мўлжалланган) замонавий халқаро бозор талабларига номувофиқ бошқарув тизимини (бизнесни реинжиниринги) қайта қуриш.