Ўзбeкистон р

2.3.1 Rejalangan yilda almashinuv rejasini hisob-kitob qilish

Avvalgi yildag turli xil xizmatlar almashinuvining keyingi yilga nisbatan o’sish/pasayish suratlarini.

Т_о = О_п.г / О_пр.г

Т_о= 8728,3/8655,9 ~ 1,01

О_п.г =8728,3 ; О_п.г – keying yildagi almashinuv

О_пр.г=8655,9 ; О_пр.г – avalgi yildagi almashinuv

Т_о = 1,01; Т_о – pasayish surati

Joriy yil uchun almashinuv rejasining kutiladigan bajarilishini aniqlash

Q_m.г = О_т.г * Т_т.г / 100

Q_m.г=8565,0*1,01/100~86,51

Q_m.г – rejalshtirilayotgan almashinuv

О_т.г= 8565,0; О_т.г – kutilayotgan yildagi almashinuv

Т_т.г =1,01; Т_т.г –rejalashtirilga yildagi o’sish yoki pasayish suratlari

1-jadval

Almashinuv turi, ming birl.	Avvalgi yillar uchuun almashinuv, ming birl.				O’sish yoki kamayish suratlari, %				Xajm rejasi
	2018 г.	2019 г.	Joriy yilda kutiladiga hajm	2018 г.		2019 г.	Joriy yilda kutiladiga surat	Keying yilga pragnoz , ming birl.
Yozma xat-xabarlar	8728,3	8655,9	8565,0	1,01		0,83	1.05	84451,6
Qimmatli xatlar va banderollar	820,2	860,8	889,7	4.1		4,9	3,4	900,42
Pul o’tkazmalari	3216	4182	5164	28,7		30,03	23,5	6217
Posilkalar	324,9	364,1	374,0	4,48		12,1	2,71	392,4
Davriy nashr	2071	2760	2950	10,2		33,3	6,9	3225

2.3.2 Pochta aloqasi korxonasining yalpi daromadini hisob kitob qilish

Rejalashtrilayotgan daromadni hisoblash

Д_пл,г.=О_пл.г * а_пл.г

Д_пл,г.= 8565,0*1710.0=14 646 150

Д_пл.г.– rejalashtirilgan daromadlar , ming birl.

О_пл.г.= 8565,0 ; О_пл.г – rejalshtirilayotgan chiquvchi almshinuv, ming birl.

а_пл.г. =1710.0; а_пл.г. – xizmatlarning har bir turi bo’yi o’rtacha daromad taksasi, so’m.

Yangi daromad hisob-kitob qilish

Д_в = Д_п.к + Д_б + Д_д.п + Д_п + И_пер.

Д_в – korxonaning yangi daromadi;

Д_п.к – yozma xat-xabarlardan olinadigan daromad;

Д_б – xatlar va banderollardan olinadigan daromad;

Д_д.п – pul o’tkazmalaridan olinadigan daromad;

Д_п – posilkalardan olinadigan daromad;

И_пер. – davriy nashrlarni tarqatishdan olinadigan daromad;

Rejalashtirilayotgan yil uchun yalpi daromad

Natijani jadvalga yozamiz:

2-jadal

Ko’rsatgichlar nomi	Режалаштирилаётган кўрсаткич
	Chiquvchi pulli almashinuv, ming, birl.	O’rtacha daromad taksasi, so’m.	Daromad summasi , ming so’m
Yozma xat xabarlar	8565,0	1710.0	14 646 150
Qimmatli xatlar va banderollar	889,7	3 600.0	3 202 920
Pul o’tkazmalari	5164	67 000.0	345 988 000
Posilkalar	374,0	246 169.0	92 067 206
Davriy nashrlar	2950	2 900.0	8 555 000
Ялпи даромад	17 942,7	321 379	464 459 276

2.4 Rejalashtirilayotgan yil uchun mehnatga haq to’lash fondini hisoblash

Mehnat haq to’lash fondini hisoblash

Ishchilarning yildagi o’rtacha reja bo’yicha sonini aniqlash

Р_пл=Р_н.г+Р_ув.х П / 12= 1720+98.5*/12=164,375

Р_пл – reja bo’yicha yildagi ishchilarning yildagi o’rtacha soni, birl:

Р_н.г =1720; Р_н.г – reja bo’yicha yilning boshidagi ishchilarning soni, birl;

Р_ув. = 98.5; Р_ув. – reja bo’yicha yilda ishchilar sonining oshishi birl.

Р_выс. –102.4; reja bo’yicha yilda ishchilar sonining kamayishi, birl.;

П=5 – yilning oxirigacha qolgan to’liq oylar soni, birl.;

12 – yildagi oylar soni , birl.

Rejalshtirilayotgan yil uchun mehnatga haq to’lash fondini aniqlash:

ФЗП_пл = З_ср.пл. * Р_пл. * 12

ФЗП_пл – Mehnat haq to’lash fondi, ming so’m;

З_ср.пл –bir ishchining mehnatiga o’rtacha oylik haq to’lash, ming so’m; Rejalashtirilayotgan yilda o’rtacha oylik ish haqi qanchaga o’sishini aniqlaymiz:

2.5 Pochta aloqasi korxonada mehnat unumdorligini hisoblash

Joriy yil uchun mehnat unumdorligini hisoblash

Joriy yil uchun mehnat unumdorligi quyidagi formula bo’yicha hisoblanadi:

Д – joriy yil daromadlari; Д = 369 258 147.9

P_{tek =} 2710.1

 П тр = 369 258 147.9/2710.1=136252,591

Rejalshtirilayotgan yil uchun kutiladigan mehnat unumdorligi:

П_пл. = = 369 258 147.9/164,375=2002756.06

Pпл= 164,375; Д = 369 258 147.9

Mos ravishda mehnat unumdorligining o’sish suratlarini aniqlaymiz:

П_тр=[136252,591/2002756.06-1]*100=93.2



П_тр.пл – rejalashtirilayotgan yildagi mehnat unumdorligi;

П_тр.т – joriy yildagi mehnat unumdorligi;

Mehnat unumdorligi o’sishining samaradorligini tavsiflovchi ko’rsatgichlar aniqlaymiz;

1. 
   Ishchilarning shartli sonini quyidagi formula bo’yicha aniqlaymiz:
   

Р_усл. =  = 369 258 147.9/2002756.06=184

Shu tariqa, rejalashtirilayotgan yilda olinadigan shtatdagi xodimlarning shartlari tejalishini unumdorlikning o’sishi natijasida formula bo’yicha hisoblaymiz:

Р_э/ус = Р_усл – Р_пл.= 184-164=20

1. 
   Mehnat unumdorligining o’sishi naijasida rejalashtirilayotgan yilda olinadigan daromadlarning oshish ulushini aniqlaymiz.
   

Rmula bo’yicha aniqlaymiz:

q==[1-20/369 258 147.9]=100

2. 
   Ishchilar sonining o’sishini va daromadlar miqdorining oshirishini quyidagi formulalar bo’yicha aniqlaymiz:
   

↑ Р – joriy yilda nisbatan rejalashtirilayotgan yilda ishchilar sonining o’sishi, %

↑ Р== [164/184-1]*100=11

↑ Д – joriy yilda nisbatan rejalashtirilayotgan yilda daromadlarining oshoshi, %.

↑ Д=

Bu yerda:

Р_т – joriy yilda ishchilarning o’rtacha yillik soni, birl.

Д_т – joriy yil daromadlari, ming so’m.

2.6 Foydani hisoblash

Pochta aloqasi korxonasining aloqa xizmatlarini soishdan olgan foydasini hisoblaymiz:

П_р=Д_р – Э_р; П_р= |369 258 147.9397 439 499,8|=28091351.9

Д_р=369 258 147.9 – xizmatlarni sotishdan olinadigan daromadlar, ming so’m;

Э_р=397 439 499,8 – ekspluatatsiya xarajatlari, ming so’m.

РУПС rentbelligini hisoblash;

Rentabellik – bu korxonaning nisbiy foydasi, biz uni keying yilga rejalashtirayapmiz.

Р==28091351,9/397 439 499,8=7,07

Пб – aloqa korxonasining balans foydasi, quyidagi formula bo’yicha hisoblaymiz:

Пб = Пр + Пвн+ Ппр;= 28091351,9 +37 111.9+2002756.06=30131219.9

Пвн = 37 111.9– sotish operatsiyalaridan tashqari olingan foyda (aksiyalar, tiys, sum va qimmatli qog’ozlarni olingan foyda), ming so’m.

Пр = 28091351,9 – boshqa ho’jaliklardan olingan foyda, ming so’m.

2.7 Pochta aloqasi korxonasining ish samaradorligining ish samaradorligi ko’rsatkichlarini hisoblash

Korxona ishining yakuniy ko’rsatgichlari

Dastlabki bajarilgan hisob-kioblar bo’yicha tahliliy jadvalni tuzamiz.:

3-jadval. Pochta alqoasi korxonasi ishining yakuniy korxonasi ishining yakuniy ko’rsatgichlari

№№	Ko’rsatgichlar	Joriy yil	Rejalashririlayotgan yil	Avvalgi yilga nisbatan foizda
I.	Даромадлар, минг сўм	369 258 147.9	397 439 499,8	99.7
II.	Меҳнат ва иш ҳақи
1.	Ишчилар сони	184	100	11
2.	Меҳнат унумдорлиги	136252,591	2002756.06	93.2
3.	Ўртача ойлик иш ҳақи, минг сўм	2674,2	2736,5	102
III	Фойда
1.	Фойда, минг сўм	28091351.9	30131219.9	3.789
2.	Рентабеллик, %	7,07	9,256	2,45

XULOSA

Hozirda hech bir soha yo‘qki unda kompyuter, internet foydalanilmaydigan. Har bir sohaga chuqur kirib borayotga yangi texnologiyalar, insoniyat taraqqiyotiga o‘zining bemisl ulushuni qo‘shmoqda.

Xulosa qilib aytganda Men “Oʼzbekiston pochtasi” АJ Xorazm filiali Urganch TPАBda filialida bugungi kundagi pochta xizmatini, pochta aloqa korxonalarini erishayotgan yutuklarini, oʼsha pochta aloqasi korxonalarini aloqa boʼlimlarini vazifalari va konun koidalari bilan tanishdim.Bu korxonaning kachon ish faoliyatini boshlaganligidan tortib kanaka vazifalarni bajarish va shunga oʼxshash masalalarni bajaradi. Keyin esa korxonadagi boshkaruv tizimi yani korxona kanday tartibi bilan tanishib chikdim. Xar bir korxonaning boshkaruv tizimi xar xil boʼladi. Korxonada juda koʼplab boʼlimlar mavjud boʼlib bulardan yana biri bu korxonadagi ishlab chiqarishning texnologik jarayonlaridir. Ishlab chiqarishning texnologik jarayoni deganda bizga malumki korxonadagi koʼpgina xizmat turlarini oʼz ichiga oladi. Oʼzbekiston pochtasi Xorazm filiali Urganch TPАBda filialining yana bir juda muxim boʼlimlaridan biri bu Xodimlarning boshkarish tizimini joriy etilganligidir.

Xodimlarni boshkarish boʼlimining asosiy vazifalaridan biri bu korxonaning bu boʼlimi korxonada ishlovchi xar bir xodim xakida toʼlik malumotga egadir. Xar bir xodim xakidagi malumotlar korxona tomonidan sir saklanadi. Bu boʼlim xodimlarning ishga kelishi, ketishini nazorat kiladi. Ularni ishga kabul kiladi va ishdan ozod kiladi. Shu bilan birga kadr xodimlarni nazorat kilib turadi. Umuman olganda bu xodimlar bilan ishlash boʼlimi xam korxonaning 2 boʼlagi boʼlib xisoblanadi va oʼzining konun koidalaridan iboratdir. "Oʼzbekistan pochtasi" АJ Xorazm filiali Urganch TPАBda texnologik jarayonlar bilan tanishdim shuni xulosa kilib aytmanki, agar davriy nashrlarga obuna boʼluvchilarga oʼz vaktida xizmat kursata olmasak mijozlar kerakli axborotni kech biladilar.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. И.А.Каримов. Жаҳон молиявий иқтисодий инқирози, Ўзбекистон шароитида уни бартараф этишнинг йўллари ва чоралари. Тошкент, «Ўзбекистон», 2009.

2. «Почта алоқаси тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни , 2009 йил 23 апрел

3. Почта алоқаси хизматини кўрсатиш қоидалари, Тошкент, 2009

4. Почтовая связь. Справочник, Вайнберг И. М, Гиль Г. К, Горохов В. В. «Связь», Москва.

5. «Почта алоқасини ташкил этиш ва ривожлантириш» фани маърузалари конспекти, ТАТУ, 2008 йил.

6. Организация и планирование почтовой связи. «Связь» Москва. Барсук В.А, Мацнев В.Н, Тихонова А.Ф.

7. Ўзбекистон p почтаси АЖ нинг низоми янги таҳрири

8. www.pochta.uz

9. www.ziyonet.uz