Issiqlik almashinish qurilmalarining gidravlik va issiqlik hisoblari

ISSIQLIK ALMASHINISH QURILMALARINING GIDRAVLIK VA ISSIQLIK HISOBLARI


Ishning maqsadi: Issiqlik almashinuv apparatlari, ularning turlari, issiqlik almashinuv jarayonlari, issiqlik almashinuv apparatlarining gidravlik va issiqlik hisoblarini amaliy jihatdan hisoblab chiqishni o’rganadi.
Tayanch iboralar: Issiqlik, issiqlik almashinuvi, issiqlik almashinuv apparatlari, issiqlik balans tenglamasi, gidravlik hisob.
Ishning davomiyligi – 6 soat.
Nazariy ma‘lumotlar
Issiqlik almashinish apparatlari deb, issiq issiqlik tashuvchidan sovuq issiqlik tashuvchiga issiqlikni uzatuvchi qurilmalarga aytiladi.
Issiqlik almashinish apparatlaridagi issiqlik jarayonlari turlicha bo’­lishi mumkin: qizitilish, sovitilish, bug’lanish, qaynash, konden­satsiya, erish, qattiqlikka aylanish va boshqa shulardan bir nechtasini o’z ichiga oluvchi murakkab jarayondir. Issiqlik almashinish jarayonida bir nechta issiqlik tashuvchilar ishtirok etishi mumkin, bunda issiqlik bit­tasidan bir nechtasiga yoki bir nechtasidan bittasiga berilishi mum­kin. Issiqlik almashinish apparatlarining quyidagi turlarini qo’llash mumkin:
a) Ishlatilish yo’liga qarab: isitgichlar, kondensatorlar, sovitgichlar, bug’latgichlar, bug’ hosil qiluvchilar va boshqalar.
b) Ishlash uslubi bo’yicha: yuzali va aralashgan.
Rekuperativ issiqlik almashinuv apparatlarida issiqlik tashuvchilarda issiqlik almashinuvchi yuza orqali beriladi. Bunday issiqlik almashinish apparatlarida devorning har bir nuqtasida, issiqlik oqimining yo’nalishini bir xilda ushlab turadi.
Regenerativ issiqlik almashinuv apparatlarida ikkita va undan ortiq issiqlik tashuvchilar vaqti -vaqti bilan issiqlik almashinuv yuzasiga tegib turadi. Ularda issiqlik almashinuv yuzasi issiqlik tashuvchilarni tegishli natijasida yoki issiqlik oladi, so’ngra issiqlikni sovuq issiqlik tashuvchiga beradi yoki teskarisi sodir bo’ladi.
Issiqlik almashinishining turli oralig’ida (issiqlik almashinish yuzasining sovishi va isishi) yuzaning har bir nuqtasida, issiqlik oqimining yo’nalishi qarama-qarshi tomonga o’zgaradi.
Ko’pgina rekuperativ issiqlik almashinuv apparatlarida bir issiqlik tashuvchidan ikkinchisiga devor orqali issiqlik uzluksiz beriladi. Bunday issiqlik almashinuv apparatlarini uzluksiz ishlaydigan apparatlar deyiladi.
Ko’pgina regenerativ issiqlik almashinuv apparatlari uzlukli ravishda ishlaydi, chunki ularga issiqlik tashuvchilar turlicha vaqt oralig’ida kiradi. Bunda harakatlanuvchi nasadka yoki devor vaqti- vaqti bilan turli issiqlik tashuvchilar oqimi bilan to’qnashadi va issiqlik biridan ikkinchisiga beriladi.