«Ўзбекистон давлати ва ҳУҚУҚи асослари» (8-синф) дарслиги бўйича саволлар ва жавоблар

Вояга етмаганларнинг содир этган жиноятлари юзасидан уларга нисбатан олиб бориладиган процессуал ҳаракатларнинг аҳамиятли жиҳатларини айтиб беринг?

Жавоб: Вояга етмаганнинг жиноятлари ҳақидаги ишни юритишда қонуний ва кил нинг ёки васийлик ва ҳомийлик органининг вакилининг қатнашиши шарт. Шу билан бирга вояга етмаганларнинг жиноятлари ҳақидаги ишда ҳимоячи ҳам иштирок этиши лозим. Вояга етмаган гумон қилинувчини, айбланувчини сўроқ қилишга кетган умумий вақт, кун давомида дам олиш ва овқатланиш учун бир соатлик танаффусни ҳисобга олмаганда, олти соат дан ошмаслиги керак. Суд вояга етмаганларнинг жиноятлари ҳақидаги ишлар кўриладиган вақт ва жой ҳақида уларнинг ота-онасини, ота-она ўрнини босувчи шахсларни, вояга етмаганлар ўқиган ёки ишлаган корхонани, муассасани, ташкилотни, вояга етмаганларнинг иши билан шуғулланувчи комис сияъни,зарур бўлса, бошқа ташкилот ларни ҳам хабардор қилади. Суд бу ташки лотларнинг вакилларини, судланувчининг васий ёки ҳомийсини суд мажлисига чақиришга ҳақлидир.

211. 
     Вояга етмаганларнинг содир этган жиноятлари юзасидан уларга нисбатан қўлланиладиган эҳтиёт чоралари турларини айтиб беринг?
     

Жавоб: Вояга етмаган айбланувчига нисбатан қўлланиладиган эҳтиёт чоралари Жиноят процессуал Кодексининг 236-моддасида назарда тутилган асослар бўлган тақдирда эҳтиёт чораси сифатида қамоққа олиш вояга етмаган шахсга нисбатан фақат унга беш йилдан ортиқ муддатга озодлик дан маҳрум қилиш тайинланиши мумкин бўлган қасддан жиноят содир этганликда айб эълон қилинган ҳамда айбланувчининг муносиб хулқ-атворда бўлишини бошқа эҳтиёт чоралари таъминлай олмай диган тақдирда қўлланилиши мумкин.
Вояга етмаган айбланувчига нисбатан эҳтиёт чоралари қўлланилгани тўғрисида унинг қонуний вакилига, агар бундай вакил бўлмаса, бошқа қариндошларига хабар қилинади. Вояга етмаган шахс отаонасининг, ҳомийлар, васий ларнинг қаровига ёки, башарти у болалар муассасасида тар бия ланаётган бўлса, шу муассаса раҳбарларининг қаровига ҳам берилиши мумкин.

212.