Ўзбекистон бадиий академияси

5-jadval 
 Guruh 
Talaba
lar soni 
 
Topshiriqla
r soni 
86-100 
ball 
(5 ta 
topshiriq) 
71-85 ball 
(4 ta 
topshiriq) 
55-70 
ball
(3ta 
topshiriq) 
50 balldan 
past
(3 tadan 
kam) 
T/s 202-
guruh
12 
12 
nafar 
talaba 5 ta 
topshiriq 
jami guruh 
bo‟yicha 60 
ta topshiriq 
1 nafar
(5 ta 
topshiriq) 
4 nafar 
(4 ta 
topshiriq) 
7 nafar
(3 ta 
topshiriq) 
- 
T/s 201-
guruh 
19 
19 
nafar 
talaba 5 ta 
topshiriq 
jami guruh 
bo‟yicha 45 
ta topshiriq 
4 nafar 
(5 ta 
topshiriq) 
8 nafar 
(4 ta 
topshiriq) 
7 nafar 
(3 ta 
topshiriq) 
- 
Endi esa tajriba-sinov va nazorat guruhlaridagi talabalarning Ikkinchi tartibli 
sirtlarning oʻzaro kesishish chiziqlarini yasash va ularni amaliyotda qoʻllanishi 
mavzusini oʻqitish boʻyicha tarqatilgan grafik ishlar bajarilganlik darajasini 
aniqlashni 
tahlili 
quyidagicha 
202-guruhda 
o„zlashtirish koʻrsatkichi 
70
,
0
60
42
5
12
3
7
4
4
5
1










p
a
K
a
 
ya‟ni 70 % ni tashkil etdi, 201-guruhda esa 
oʻzlashtirish koʻrsatkichi 
77
,
0
95
73
5
19
3
7
4
8
5
4










p
a
K
a
ya‟ni 77 % ni 

---

67 
tashkil etdi. O‟tkazilgan tahlillardan koʻrinadiki, tajriba – sinov va nazorat 
darslaridan soʻng guruhlar oʻrtasidagi o‟zlashtirish koʻrsatkichlari orasida farq
7 % ga o‟zgargani ma‟lum bo‟ldi.
Keyingi topshiriqda tajriba-sinov va nazorat guruhlaridagi talabalarning 
“Ikkinchi tartibli sirtlarning oʻzaro kesishish chiziqlarini yasash va ularni 
amaliyotda qoʻllanishi” mavzusini oʻqitish boʻyicha oʻtkazilgan test sinovlari 
oʻrtacha oʻzlashtirish koʻrsatkichlari tahlili 6-jadvalda berilmoqda. 

6-jadval 
 Guruh 
Talabala
r soni 
Testlar 
soni
10 ta 
86-100 
ball 
(9-10 ta 
gacha) 
71-85 ball 
(7-8 ta 
gacha) 
55-70 
ball
(6 ta) 
50 balldan 
past
(6 tadan 
kam) 
T/s 202-
guruh
12 
12 
nafarga 
10 ta test 
topshiriq
lar soni 
120 ga 
teng 
1 nafar
(9 ta to‟g‟ri 
javob) 
5 nafar 
(7 ta to‟g‟ri 
javob) 
6 nafar
(6 ta to‟g‟ri 
javob) 
- 
T/s 201-
guruh 
19 
19 
nafarga 
10 ta test 
topshiriq
lar soni 
190 ga 
teng 
5 nafar 
(9 ta to‟g‟ri 
javob) 
8 nafar 
(8 ta to‟g‟ri 
javob) 
6 nafar 
(6 ta to‟g‟ri 
javob) 
- 
Demak 
202-guruhda 
o„zlashtirish 
ko‟rsatkichi 
67
,
0
120
80
10
12
6
6
7
5
9
1










p
a
K
a
 
ya‟ni 67 % ni tashkil etdi, 201-guruhda esa 
o‟zlashtirish ko‟rsatkichi 
76
,
0
190
145
10
19
6
6
8
8
9
5










p
a
K
a
ya‟ni 76 % ni 
tashkil etdi. O‟tkazilgan tahlillardan koʻrinadiki, tajriba – sinov va nazorat 
darslaridan soʻng guruhlar o‟rtasidagi o‟zlashtirish sifat ko‟rsatkichlari orasida 
farq 9 % ga o‟zgargani ma‟lum bo‟ldi.
“Ikkinchi tartibli sirtlarning oʻzaro kesishish chiziqlarini yasash va ularni 
amaliyotda qoʻllanishi” mavzusi boʻyicha olib borilgan tajriba-sinov ishlari
bizga ijobiy natija berdi.

---

68 
Shunday qilib, “Ikkinchi tartibli sirtlarning oʻzaro kesishish chiziqlarini 
yasash va ularni amaliyotda qoʻllanishi” bo„yicha olib borilgan tajriba-sinov 
ishlari natijalari orqali samaradorlik aniqlandi. 
Olingan natijalarni ustunli diagramma tarzida quyidagicha ham ifodalash 
mumkin: 35-rasm. 
Tajriba-sinov yakunida natijalarning ustunli diagrammasi 
 
35-rasm. 
Bu diagrammalar tajriba-sinov yakunida minimal va maksimal talablarga 
javob beruvchi talabalarning bilimi sezilarli darajada ortganligini, maksimal 
talablarda daraja ko„rsatkichlari bo„yicha oshib borganligidan dalolat beradi. 
 
Uchinchi bob bo‟yicha xulosa va metodik tasiyalar 
Hozirgi tezkor davrda texnika taraqqiyoti mahsulini barcha insonlar ham 
tezda oʻzlashtira olmaydi. Biroq bunday muammoni bartaraf etishda chizma 
geometriya va chizmachilik fanlari asosiy vazifani oʻz zimmsiga oladi. Yaʻni, 
chizma geometriya fani ham yoshlarimizga texnika taraqqiyoti bilan uygʻun 
boʻlish va u bilan “tillasha” olish imkoniyatini beradi. Kelajakda yurtimizni 
rivojlanishida ishtirok etadigan yoshlarimizga chizma geometriya va 
30
40
50
60
70
80
90
100
Grafik ish 
Test 
T/s-201-guruh 
T/s-202-guruh 

---

69 
chizmachilik darslarini zamonaviy pedagogik va texnologiyalar asosida 
oʻtishimiz zarur.
Koʻplab fanlar qatori chizma geometriya fani ham jamiyat taraqqiyoti, 
insonlarning ehtiyojini qondirishga xizmat qiladigan, matematika, qurilish, 
texnika, tasviriy sanʻat va boshqa sohalar bilan aloqador boʻlgan zaruriy 
fanlardan biridir. Matematika aql gimnastikasi boʻlsa, chizma geometriya 
insonning fazoviy tasavvurini oʻstiradigan fan hisoblanadi.